«Οι αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο και πως επιδρά στην λειτουργία και δράση των σωματείων»

Με βάση το νέο νομοσχέδιο που ψηφίστηκε προκύπτουν αλλαγές στον συνδικαλιστικό νόμο που επιδρούν καθοριστικά στη λειτουργία και δράση των σωματείων.

Καταρχήν από το νομοσχέδιο σχετικά με τη δράση και λειτουργία των σωματείων προβλέπονται τα εξής :

• Άρθρο 83 Καταχώριση συνδικαλιστικών οργανώσεων ->Οι συνδικαλιστικές οργανώσεις εργαζομένων εγγράφονται στο Γενικό Μητρώο Συνδικαλιστικών Οργανώσεων Εργαζομένων (ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε.) που τηρείται στο Υπουργείο Εργασίας και από την εγγραφή αυτή αποκτούν νομική προσωπικότητα. Η εγγραφή τους αποτελεί προϋπόθεση για την άσκηση των συνταγματικών δικαιωμάτων τους, όπως η συλλογική διαπραγμάτευση και η υπογραφή ΣΣΕ, η χρηματοδότηση από κρατικές ή συγχρηματοδοτούμενες πηγές,, η προστασία των εκπροσώπων τους από απόλυση και μετάθεση. Στο ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε. τηρούνται σε ψηφιακή μορφή: το καταστατικό της συνδικαλιστικής οργάνωσης και οι τυχόν τροποποιήσεις αυτού, ο αριθμός των μελών της που είχαν δικαίωμα ψήφου κατά την εκάστοτε πιο πρόσφατη γενική συνέλευση για εκλογή οργάνων διοίκησης της συνδικαλιστικής οργάνωσης, ο αριθμός των μελών που ψήφισαν στις εκλογές αυτές, η σειρά εκλογής των εκλεγμένων και η σύνθεση των οργάνων διοίκησης της συνδικαλιστικής οργάνωσης, όπως προκύπτουν από υπεύθυνη δήλωση του προέδρου του διοικητικού συμβουλίου της, οι οικονομικές της καταστάσεις και τα κύρια οικονομικά συνδικαλιστικών οργανώσεων ως προς τα έσοδα κατά κατηγορία εσόδων, ιδίως συνδρομές μελών κτλ.
• Άρθρο 85 Πόροι συνδικαλιστικών οργανώσεων ->Καταργείται η εξαίρεση σχετικά με παροχές του εργοδότη για την εξυπηρέτηση κοινωφελών σκοπών (συνήθεις στην πράξη) της μοναδικής πρωτοβάθμιας οργάνωσης , στην οποία ανήκουν οι εργαζόμενοι σ αυτόν και εφόσον υπάρχουν περισσότερες, ισομερώς σε όλες.
• Άρθρο 86 Γενική Συνέλευση μελών συνδικαλιστικών οργανώσεων ->Εκτός από τη φυσική παρουσία στη Γενική Συνέλευση προβλέπεται και η δυνατότητα συμμετοχής εξ αποστάσεως .
• Άρθρο 87 Ψηφοφορία ->Η ψηφοφορία μπορεί να γίνεται είτε διά φυσικής παρουσίας είτε ηλεκτρονικά εξ αποστάσεως, με διασφάλιση και στις δύο περιπτώσεις της ταυτοπροσωπίας των ψηφοφόρων.
• Άρθρο 88 Προστασία συνδικαλιστικής δράσης ->Με τη νέα ρύθμιση μειώνεται ο αριθμός των δικαιούχων και περιορίζεται το εύρος συνδικαλιστικής προστασίας από την απόλυση. Για παράδειγμα εάν η οργάνωση έχει ως διακόσια (200) μέλη, προστατεύονται πέντε (5) μέλη της διοίκησης, αντί επτά (7) που προβλέπονται . Ο αριθμός των ιδρυτικών μελών που προστατεύονται από την απόλυση περιορίζεται στα πρώτα  21 ιδρυτικά μέλη εφόσον στην επιχείρηση εργάζονται περισσότεροι από ογδόντα (80) εργαζόμενοι . Παράλληλα παρακάμπτεται η συνδικαλιστική οργάνωση στη μετάθεση των προστατευόμενων εργαζομένων. Σε σχέση με την απόλυση συνδικαλιστών   οι συνδικαλιστές θα έχουν το ίδιο επίπεδο προστασίας που ισχύει σύμφωνα με το νομικό πλαίσιο για τις εγκύους . Η απόλυση δηλαδή θα επιτρέπεται για σπουδαίο λόγο, η βασιμότητα του οποίου θα κρίνεται από τα Δικαστήρια. Καταργείται ο κατάλογος των λόγων για τους οποίους περιοριστικά επιτρέπεται σήμερα η απόλυση των προστατευόμενων συνδικαλιστών . Καταργείται, ακόμη, και η Επιτροπή Προστασίας Συνδικαλιστικών Στελεχών, η οποία έκρινε ως τώρα τη συνδρομή λόγου απόλυσης συνδικαλιστών.
• Άρθρο 89 Δημοκρατία στους τόπους εργασίας ->Στους ελέγχους της Επιθεώρησης δικαιούνται να παρευρίσκονται κατά την επιθεώρηση ή έλεγχο και να υποβάλουν τις παρατηρήσεις τους δύο (2) εκπρόσωποι του διοικητικού συμβουλίου του πιο αντιπροσωπευτικού επιχειρησιακού σωματείου και, αν δεν υπάρχει επιχειρησιακό σωματείο, ένας (1) εκπρόσωπος του εργατικού κέντρου της περιοχής, ενώ μέχρι τώρα δεν υπήρχε περιορισμός στον αριθμό των εκπροσώπων.
• Άρθρο 90 Συνδικαλιστικές άδειες ->Το συνδικαλιστικό στέλεχος, που επιθυμεί να κάνει χρήση συνδικαλιστικής άδειας, οφείλει να ενημερώσει εγγράφως με οποιοδήποτε τρόπο, ακόμη και μέσω ηλεκτρονικού ταχυδρομείου, τον εργοδότη, αμέσως μόλις αυτό είναι δυνατό και πάντως το αργότερο κατά την εβδομάδα που προηγείται της έναρξης της συνδικαλιστικής άδειας ενώ προηγούμενα δεν υπήρχε σχετική αναφορά για ειδοποίηση του εργοδότη ούτε τίθενται χρονικά όρια.

Με όλες τις παραπάνω αλλαγές που συντελέστηκαν καταλήγουμε στο συμπέρασμα ότι πέρα από τις στοχεύσεις που περιλαμβάνονται στο νομοσχέδιο σχετικά με την εργασιακή ζούγκλα που απαιτεί το ξεζούμισμα των εργαζομένων για τα κέρδη των καπιταλιστών αυτές πρέπει να συνοδεύονται και από το στραγγάλισμα της συνδικαλιστικής δράσης που αποτελεί και το αποκούμπι του εργαζόμενου σε κάθε χώρο δουλειάς.

Τους λέμε καθαρά ότι δεν είναι εκσυγχρονισμός :

• η τήρηση των στοιχείων των εργαζομένων σε ηλεκτρονικό μητρώο το οποίο τηρείται υπό την ευθύνη του Υπουργείου Εργασίας. Αντίθετα εντείνει το φόβο για την πιθανότητα διαρροής κρίσιμων στοιχείων και ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων τόσο σε τρίτους όσο, ιδίως, στους εργοδότες. Καθίστανται γνωστά όχι μόνο τα πρόσωπα που απαρτίζουν τη διοίκηση της οργάνωσης αλλά και οι υποψήφιοι στις αρχαιρεσίες με ότι αυτό συνεπάγεται για τις δυσκολίες που αυτό βάζει στην διάθεση για οργάνωση και αγώνα των εργαζομένων σε ένα εργασιακό περιβάλλον που είναι ήδη απειλητικό προς αυτές τις διαθέσεις.
• Η περαιτέρω διεύρυνση των λόγων απόλυσης συνδικαλιστών, εισάγοντας την αόριστη έννοια του «σπουδαίου λόγου», η εξειδίκευση του οποίου από τα δικαστήρια θα «νομιμοποιήσει» μεγάλη γκάμα παράνομων απολύσεων προστατευόμενων συνδικαλιστών και μάλιστα χωρίς την προηγούμενη διαπίστωση του λόγου απόλυσης. Την περίπτωση εφαρμογής της διάταξης αυτής την συναντήσαμε μέσα στο καλοκαίρι με την απόλυση του προέδρου του Σωματείου Εργαζομένων Μεταλλείων και ΛΑτομείων (ΣΕΜΛΑ) Βορείου Ελλάδος με την εταιρία να τον απολύει επικαλούμενη ανυπόστατους ισχυρισμούς.  Στην πραγματικότητα όμως τον απέλυσε επειδή και λόγω της ειδικότητας του ως συνδικαλιστή τεχνικού ασφαλείας ανέδειξε και πάλεψε μαζί με τους συναδέλφους του για τα προβλήματα υγιεινής και ασφάλειας στον χώρο δουλειάς απαιτώντας τη λήψη μέτρων. Αυτό επιδιώκει η συγκεκριμένη διάταξη την απομάκρυνση από τον χώρο εργασίας των συνδικαλιστών που χαλάνε την σούπα των αφεντικών που διεκδικούν, αγωνίζονται και παλεύουν για καλύτερες συνθήκες δουλειάς , μισθούς, δικαιώματα κτλ. Ταυτόχρονα δεν είναι προοδευτική η γρήγορη «απαλλαγή» από τους ενοχλητικούς συνδικαλιστές με συνοπτικές διαδικασίες αποκλειστικά και μόνο από τα δικαστήρια.
• Η δυνατότητα ηλεκτρονικής συμμετοχής υπονομεύει τη ζωντανή διαδικασία και λειτουργία  των Γενικών Συνελεύσεων ως συλλογικών οργάνων, όπου συν-διαμορφώνονται ή μπορεί και να μεταβάλλονται γνώμες, μέσα από το ζωντανό διάλογο. Η ρύθμιση παραβιάζει την δημοκρατική και ελεύθερη λειτουργία της συνδικαλιστικής οργάνωσης και πλήττει τη συλλογική της αυτονομία που εγγυάται και προστατεύει το Σύνταγμα. Αντίστοιχα η ηλεκτρονική ψηφοφορία, πέραν των ενδεχόμενων   ζητημάτων ουσιαστικής μυστικότητας, υπονομέυει τη «ζωντανή» διαδικασία των   συνδικαλιστικών οργανώσεων στο ανώτατο επίπεδο λειτουργίας τους, δηλ. τη Γ.Σ., αντιμετωπίζει τους εργαζόμενους ως απλές μονάδες χωρίς δυνατότητα ενημέρωσης, ζύμωσης και, τελικά, αποτύπωσης του πραγματικού ενδιαφέροντός τους για τα εργασιακά ζητήματα που απασχόλησαν τη Γ.Σ. και έχουν επίπτωση στους ίδιους. Επιπλέον, τίθεται ζήτημα πραγματικής διασφάλισης της μυστικότητας της ψηφοφορίας, όπου αυτή είναι υποχρεωτική από το νόμο, όπως στις αποφάσεις για απεργία, δεδομένου ότι η αποστάσεως συμμετοχή στη Γενική Συνέλευση δεν μπορεί να εγγυηθεί την μυστικότητα της ψήφου. Τέτοιο παράδειγμα εφαρμογής του νόμου πριν ακόμα ψηφιστεί είχαμε με τις εκλογές στα υπηρεσιακά συμβούλια των εκπαιδευτικών που επιβλήθηκε από του Υπουργείο Παιδείας να γίνουν ηλεκτρονικά και πήρε την αποστομοτική απάντηση από τουςεπαιδευτικούς με 95% αποχή από την διαδικασία.
• Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο εκσυχρονισμού στον εξοβελισμό των συνδικαλιστών από τους εργασιακούς χώρους με την μείωση των συνδικαλιστικών αδειών. Στην ουσία η διάταξη αυτή είναι ένα ακόμα μέσο για τη μετατροπή των χώρων δουλειάς σε «γκέτο», χωρίς να υπάρχει πρακτικά η δυνατότητα παρέμβασης από αγωνιστές συνδικαλιστές, παρά μόνο από ανθρώπους της εργοδοσίας.

Μέσα από αυτές τις διατάξεις απώτερος στόχος του κεφαλαίου είναι να βάλει εμπόδια σε ό,τι μπορεί να αποτελέσει όπλο των εργαζομένων απέναντι στην επιθετικότητα κράτους και εργοδοσίας, όπως το δικαίωμα στη συνδικαλιστική δράση! Το έργο αυτό βέβαια δεν είναι νέο ούτε έπεσε σαν κεραυνός εν αιθρία στους εργαζόμενους . Η διεθνής πείρα αναδεικνύει ότι η σταρτηγική του κεφαλαίου είναι ενιαία σε όλα τα πλάτη και μήκη της γης απέναντι στην οργάνωση των εργαζομένων. Δεν πέρασε πολύς καιρός από τις μεθοδεύσεις της “AMAZON” στην Αλαμπάμα όπου η διοίκηση του μονοπωλίου έκανε μέχρι την τελευταία στιγμή ό,τι μπορούσε  για να αποτρέψει τους εργαζόμενους να ψηφίσουν υπέρ της δημιουργίας σωματείου.

Στην χώρα μας  ο περιορισμός των συνδικαλιστικών ελευθεριών είναι ένα διακαής πόθος του κεφαλαίου για τον οποίο όλες οι κυβερνήσεις έχουν βάλεις το λιθαράκι τους. Από την εποχή της δικτατορίας του Μεταξά η αστική τάξη μετά από το Μάη του ’36, «δημιούργησε κρατικά συνδικάτα, δηλαδή έναν μηχανισμό δίπλα στον μηχανισμό του κράτους», ακυρώνοντας στην ουσία τη συνδικαλιστική οργάνωση. Την περίοδο μετά την ήττα του φασισμού – ναζισμού στον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι συνδικαλιστές  αντιμετώπισαν διώξεις και εκτοπίσεις, εξορίες και φυλακίσεις. Ενώ μόνο το τελευταίο δίχρονο σε συνθήκες καραντίνας και έξαρσης της Covid-19 με την ανησυχία και την δυσαρέσκεια να κυριαρχεί σε πλήθος εργατόκοσμου επί κυβέρνησης της  ΝΔ ψηφίστηκε ο νόμος 4703 τον Ιούλιο του 2020, που επιβάλλει ουσιαστικά την απαγόρευση στην πλειοψηφία των διαδηλώσεων και των κινητοποιήσεων διαμαρτυρίας και διεκδίκησης των εργαζομένων και των λαϊκών στρωμάτων της χώρας. Μια διάταξη που ήρθε μετά τον νόμο 4512/2018 της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ στον οποίο συμπεριλήφθηκε διάταξη που υπερδιπλασίασε τον αριθμό των εργαζομένων που απαιτείται για την απαρτία μιας Γενικής Συνέλευσης (50% συν 1).

Οι αναθεωρήσεις των συνδικαλιστικών νόμων διαχρονικά  δεν είναι αποσπασμένες από τη γενικότερη επίθεση που δέχεται η εργατική τάξη σε όλα τα επίπεδα σε κάθε εποχή αλλά και σαν μέτρο απέναντι στην λαϊκή δυσαρέσκεια και οργή . Είναι κομμάτι που συμπληρώνει το αντεργατικό παζλ.

Τα σωματεία, τα εργατικά κέντρα και οι ομοσπονδίες που αποτελούν κομμάτι του ζωντανού κινήματος, αυτά που στα αιτήματα και τις διεκδικήσεις τους βάζουν τις σύγχρονες ανάγκες των εργαζομένων, οι οργανώσεις και οι συνδικαλιστές που συσπειρώνονται στο Π.Α.ΜΕ μαζί με άλλα σωματεία και συνδικαλιστές,  έκαναν πολύ σοβαρή προσπάθεια το προηγούμενο διάστημα και πέτυχαν μέσα από τη δράση τους  το κατάπτυστο νομοσχέδιο της κυβέρνησης με την υπογραφή Χατζηδάκη να καταδικαστεί πλατιά στη συνείδηση των εργαζομένων, των ανθρώπων του μόχθου, κάθε λαϊκής οικογένειας ως ένα ακόμα αντιλαϊκό νομοσχέδιο που πρέπει να μείνει στα χαρτιά.

Η οργάνωση, η δουλειά των συνδικάτων μέσα στους χώρους δουλειάς, η κλιμάκωση με τα σωστά συνθήματα και η αποφασιστικότητα είναι μερικά από τα στοιχεία που βοήθησαν να κερδηθεί αυτή η μάχη και μέσα από αυτή να μεγαλώσει το μέτωπο της πάλης για τη διεκδίκηση των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων. Μάλιστα, η σημασία των παραπάνω είναι πολλαπλάσια αφού αναδεικνύει την πραγματική δύναμη της οργανωμένης πάλης καθώς όλη αυτή η μάχη οργανώθηκε και κερδήθηκε από τους ίδιους τους εργαζόμενους μέσα από τα ταξικά συνδικάτα κάνοντας πέρα την πλειοψηφία της ΓΣΕΕ που έβλεπε ότι “το νομοσχέδιο έχει θετικές διατάξεις” και καλούσε έμπρακτα σε υποταγή στο σφαγιασμό των εργασιακών δικαιωμάτων και διάλογο με την κυβέρνηση.

Σήμερα είναι ακόμα πιο επιτακτική η ανάγκη για οργάνωση της πάλης ώστε ο νόμος-έκτρωμα Χατζηδάκη να μείνει πραγματικά στα χαρτιά.

Τα συνδικάτα και οι εργαζόμενοι πρέπει να είναι σε ετοιμότητα, να συζητήσουν και να αποφασίσουν έγκαιρα σε κάθε χώρο συγκεκριμένο σχέδιο αντιμετώπισης της εφαρμογής των διατάξεων του νομοσχεδίου και κάθε αντιλαϊκού νομοσχεδίου στο χώρο δουλειάς με όπλα τους την οργάνωση και την αλληλεγγύη.

Για αυτό είναι βασική προϋπόθεση να δυναμώνει καθημερινά σε κάθε χώρο δουλειάς και κλάδο, σε κάθε επιχείρηση η οργάνωση των εργαζομένων. Όλο και περισσότεροι νέοι εργαζόμενοι να γράφονται στα συνδικάτα τους όπου υπάρχουν. Να εκφράζεται η αποφασιστικότητα τους να αντιδράσουν, να οργανωθούν και να παλέψουν μέσα από αυτά κόντρα στην κυβέρνηση, την εργοδοσία και τους μονοπωλιακούς ομίλους.

Έτσι η άνοδος του βαθμού οργάνωσης θα βοηθάει ώστε να δημιουργείται ένα ενωτικό, μαζικό, πλατύ εργατικό μέτωπο με γερές βάσεις σε κάθε χώρο δουλειάς, μέτωπο ομοσπονδιών, εργατικών κέντρων, συνδικάτων, συνδικαλιστών και άλλων αγωνιστών εργαζομένων που θα ανοίξει το δρόμο για τη διεκδίκηση των σύγχρονων αναγκών των εργαζομένων στο προσκήνιο, τη σταθερή δουλειά με δικαιώματα, την δωρεάν υγεία και παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση και πρόνοια, την πρόσβαση στις διακοπές, στον πολιτισμό, τον αθλητισμό, τις νέες τεχνολογίες. Ένα μέτωπο  που θα βάζει καθημερινά τις προϋποθέσεις όχι μόνο για να μείνουν όλοι οι αντιλαϊκοί νόμοι στα χαρτιά αλλά για να ξηλωθούν.

Σε σχέση με τον συνδικαλιστικό νόμο οι εργαζόμενοι να παλέψουν συγκεκριμένα για :

• Να μείνει ανενεργό το ΓΕ.ΜΗ.Σ.Ο.Ε. Κανένα σωματείο να μην καταθέσει μητρώα, καταστατικό, οικονομικές καταστάσεις, στο κρατικό μητρώο.
• Όχι στο ηλεκτρονικό φακέλωμα και στην ηλεκτρονική ψηφοφορία. Καμία ηλεκτρονική λίστα με ονόματα και άλλα ευαίσθητα προσωπικά δεδομένα στο κράτος και στους εργοδότες. Υπερασπίζουμε την ελευθερία επιλογής και τη μυστικότητα της ψήφου των εργαζομένων για την εκλογή ΔΣ και αντιπροσώπων, το δικαίωμα ενεργής συμμετοχής στις μαζικές διαδικασίες, τη συζήτηση και τη λήψη αποφάσεων.
• Προστασία της συνδικαλιστικής δράσης, προστασία του συνόλου των ιδρυτικών μελών ενός σωματείου. Κατοχύρωση της ανεμπόδιστης συνδικαλιστικής δράσης στους χώρους δουλειάς, εξασφάλιση των συνδικαλιστικών αδειών.
• Όχι στις απολύσεις συνδικαλιστών. Ακύρωση κάθε απόλυσης και κάθε δίωξης για συνδικαλιστική δράση.
• Κάτω τα χέρια από τις συνδρομές και τα οικονομικά των συνδικάτων. Ενίσχυση του ΟΑΕΔ για την αποκλειστική χρηματοδότηση και την πραγματική προστασία των εργαζομένων, των ανέργων και των οικογενειών τους.
• Επαναφορά των ποσοστών συμμετοχής στις γενικές συνελεύσεις που προβλεπόταν πριν το νόμο ΣΥΡΙΖΑ το 2018.