Ας ξεκινήσουμε από το προφανές. Ο σταθερός ημερήσιος χρόνος εργασίας αποτελεί βασικό πυλώνα των εργασιακών σχέσεων. Ενώ, η ελαστικοποίηση του έχει ανυπολόγιστες συνέπειες στην υγεία και τη ζωή των εργαζομένων. Άλλωστε η έρευνα του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είναι αποκαλυπτική. Σύμφωνα με αυτή, 55 ή περισσότερες ώρες εργασίας τη βδομάδα χαρακτηρίζονται ως «σοβαρός κίνδυνος για την υγεία» και συνδέονται με κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Τα ίδια ισχύουν με τα ακανόνιστα ωράρια, το σμπαράλιασμα του σταθερού ημερήσιου εργάσιμου χρόνου, που έχουν αποδεδειγμένα αρνητικές συνέπειες στην σωματική και ψυχική υγεία των εργαζομένων.
Βέβαια, αυτή, όπως και όλα σε αυτό το σύστημα, γίνονται θυσία στο βωμό του κέρδους. Έτσι, η πλήρης διάλυση του σταθερού εργάσιμου χρόνου αποτελεί διαχρονικό στόχο των επιχειρήσεων, με τις κυβερνήσεις διαχρονικά επίσης να φροντίζουν για την ικανοποίηση τους. Οι νοσοκομειακοί γιατροί, έχουν εμπειρία σε αυτό, καθώς είναι από τους πρώτους κλάδους όπου εξειδικεύτηκαν και νομοθετήθηκαν οι αντιδραστικές Οδηγίες της ΕΕ για την «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας. Όλες, μάλιστα, οι κυβερνήσεις έχουν βάλει το λιθαράκι τους, ή μάλλον ολόκληρες κοτρόνες, στην θεσμοθέτηση αυτής της άθλιας κατάστασης.
Δεν πέρασε καιρός από τον Νοέμβρη του 2017, όταν η τότε κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ νομοθέτησε τη «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας των νοσοκομειακών γιατρών, ανοίγοντας το δρόμο ώστε μετά να πάρουν σειρά και οι υπόλοιποι εργαζόμενοι. Ο νόμος βασίστηκε σε Ευρωπαϊκή Οδηγία και προβλέπει μέσο (και όχι ανώτατο) εβδομαδιαίο χρόνο εργασίας τις 48 ώρες, με περίοδο αναφοράς το τετράμηνο. Το «opt-out», δηλαδή την ατομική συναίνεση του γιατρού για αύξηση του μέσου εβδομαδιαίου χρόνου εργασίας από τις 48 στις 60 ώρες. Σπάσιμο του χρόνου εργασίας σε «ενεργό» και «ανενεργό», με τις εφημερίες ετοιμότητας να μην μετρούν στον συνολικό εργάσιμο χρόνο.
Μέσα σε αυτές τις υποστελεχωμένες δημόσιες δομές υγείας, η εντατικοποίηση της εργασίας και η καταστρατήγηση του ωραρίου εργασίας για όλους τους κλάδους είναι καθημερινότητα. Φυσικά, σε πολλές περιπτώσεις γράφουν στα παλιά τους τα παπούτσια τους ακόμα και αυτούς τους άθλιους νόμους τους. Δήθεν «ατομική συναίνεση των γιατρών» στην αύξηση του χρόνου εργασίας με τα φαινόμενα αυταρχισμού, τα εκατοντάδες «εντέλλεσθε» και τη ασφυκτική πίεση για υπερεφημέρευση όταν οι αυξημένες και επιτακτικές ανάγκες δεν μπορούν να καλυφθούν με το υπάρχον ανεπαρκές προσωπικό. Τότε η «ελεύθερη συναίνεση» πάει περίπατο… Χαρακτηριστικά παραδείγματα, τα εντέλεσθε που λαμβάνουν οι νοσοκομειακοί ιατροί για την κάλυψη εφημεριών στα νοσοκομεία της περιφέρειας, που σε πολλές περιπτώσεις αφορούν ως και 200χιλ. από το σπίτι τους σε άλλο νομό.
Ένα βήμα παραπέρα, είναι και η πρόσφατη ψήφιση από την κυβέρνηση της ΝΔ του νομοσχεδίου για την ουσιαστική κατάργηση της αποκλειστικής απασχόλησης των ιατρών στο ΕΣΥ, με την δυνατότητα για ιδιωτική απασχόληση είτε μέσα στο ΕΣΥ (απογευματινα) είτε και έξω. Προϋπόθεση για αυτά, η συμμετοχή στην λειτουργεία του νοσοκομείου. Με απλά λόγια από τη μια θέλουν να καθιερώσουν στις συνειδήσεις των νοσοκομειακών ιατρών ότι για να αυξήσουν το εισόδημα τους πρέπει να μετατρέψουν τους ασθενείς σε πελάτες. και ταυτόχρονα ότι πρέπει να τρέχουν από το πρωινό ωράριο στα απογευματινά χειρουργεία, και από τις εφημερίες στις ιδιωτικές κλινικές και ιατρεία, χωρίς ξεκούραση, χωρίς ελεύθερο χρόνο, σε βάρος της υγείας και της ζωής τόσο της δικής τους όσο και των ασθενών τους.
Όμως, να δούμε το παράδειγμα ενός χειρουργού στο υποστελεχωμένο σύστημα. Η μέρα ξεκινάει στις 8 με πρωινό ωράριο μέχρι το μεσημέρι, συνεχίζει με εφημερία όλη την ημέρα και πάλι πρωινό ωράριο την επόμενη ημέρα γιατί τα ρεπό είναι μια άγνωστη λέξη για την πλειοψηφία. Ήδη είμαστε στις 30 ώρες συνεχόμενης υπηρεσίας!! Με το νομοσχέδιο, η κυβέρνηση μας κάνει και τη χάρη… και μας επιτρέπει να κάνουμε απογευματινό χειρουργείο είτε μέσα στο νοσοκομείο είτε να πάμε και στο ιδιωτικό μας ιατρείο. Και κάπου εδώ χάνεται το μέτρημα στις ατέλειωτες ώρες εργασίας. Και αυτό το ωράριο για 7-10-12 φορές τον μήνα… Αντίστοιχα αυτό ισχύει σε όλες τις ειδικότητες με τις ώρες εργασίας να είναι από 55ώς και πολύ παραπάνω την εβδομάδα.
Σε αυτές τις συνθήκες ποιος ασθενής θέλει να τον εξετάσει γιατρός με 40 ώρες συνεχόμενης υπηρεσίας, από το χειρουργείο στα επείγοντα και μετά στην κλινική; Μετά από τις ατελείωτες ώρες, πού υπάρχει κουράγιο για διάβασμα και μελέτη πάνω στις εξελίξεις της επιστήμη μας; και όλα αυτά σε βάρος της υγείας των ασθενών, αλλά και της δικιάς μας όπως πολλοί συνάδελφοι μας που καταρρέουν εν ώρα εργασίας.
Βεβαία, αυτές οι άθλιες συνθήκες δεν είναι μονοπώλιο των νοσοκομειακών ιατρών. Αλλά και στους υπολοίπους κλάδους η κατάσταση είναι μια από τα ίδια. Η υποστελέχωση των τμημάτων οδηγεί σε συνεχόμενες βάρδιες ως και 15 ημέρες χωρίς ρεπό, σε κάλυψη βαρδιών μόνο με 1 νοσηλευτή σε τμήματα με 20-30 ασθενείς. Δεν δίνουν λογαριασμό ούτε στους ίδιους τους νόμους τους, όπως την άθλια οδηγία της ΕΕ για την 11ώρη ανάπαυση να πηγαίνει περίπατο συνεχώς με τις βάρδιες πρωι-νύχτα και απόγευμα-πρωί να είναι μια συνήθεια για να «βγαίνει» το πρόγραμμα. Ενώ, σε πολλές περιπτώσεις, οι εργαζόμενοι κάνουν και δεύτερη δουλειά εκτός ΕΣΥ, μετά το ωράριο τους, για να μπορούν να αυξήσουν το πενιχρό εισόδημα τους.
Το κρίσιμο είναι το εξής: Η εντατικοποίηση της εργασίας των υγειονομικών και η διάλυση του εργάσιμου χρόνου στο ΕΣΥ, εκτός από τις συνέπειες στην υγεία των υγειονομικών, έχει σοβαρές συνέπειες στην υγεία και την ασφάλεια των ασθενών. Η πιθανότητα ιατρικού λάθους αυξάνεται όσο αυξάνονται οι ώρες εργασίας, η ποιότητα της περίθαλψης των ασθενών -που ήδη είναι χαμηλή, λόγω της αυξανόμενης υποχρηματοδότησης του δημόσιου συστήματος Υγείας- πέφτει ακόμα περισσότερο. Μια ακόμα πτυχή λοιπόν στην συνολική επίθεση που έχει εξαπολύσει η κυβέρνηση, πάνω στα χνάρια των προηγούμενων και με τις οδηγίες της ΕΕ, ενάντια στο δικαίωμα του λαού για δωρεάν υψηλού επιπέδου παροχές υγείας με ευθύνη του κράτους.
Οι νοσοκομειακοί γιατροί απορρίψαμε τον νόμο για τη «διευθέτηση» του χρόνου εργασίας μας στο σύνολό του. Παλεύουμε σταθερά για τη μη εφαρμογή του, υπερασπιζόμενοι σθεναρά τον σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, ενάντια στις ευρωενωσιακές Οδηγίες. Παλεύουμε για σταθερό, πρωινό, ωράριο. 6ωρο – 5ημερο – 30ωρο. Μία ενεργή εφημερία την εβδομάδα. Ρεπό μετά από κάθε ενεργή εφημερία. Ανθρώπινες και ασφαλείς συνθήκες εργασίας.
Βέβαια, αυτά μπορούν να γίνουν πράξη μόνο με την πλήρη ικανοποίηση του συνόλου των αιτημάτων μας. Μαζικές προσλήψεις προσωπικού για την κάλυψη του συνόλου των κενών θέσεων. Διπλασιασμός των απολαβών και άλλα που περιλαμβάνει η κλαδική σύμβαση. Μια σύμβαση που πάει κόντρα στον διακηρυγμένο στόχο του κράτους. Τη μείωση, δηλαδή, της κρατικής χρηματοδότησης για την Δημόσια υγεία. Δεν θα τους κάνουμε την χάρη! Θα συνεχίσουμε να διεκδικούμε στον ίδιο δρόμο με τους υπόλοιπους εργαζόμενους του ιδιωτικού και δημοσίου τομέα. Για συλλογικές συμβάσεις που θα υπερασπίζονται το 8ωρο και το σταθερό ημερήσιο χρόνο εργασίας, μισθούς και δικαιώματα που ανταποκρίνονται στις σημερινές συνθήκες.
