Μετανάστες:

Καθήκοντα και υποχρεώσεις του Εργατικού Κινήματος.

Εισήγηση από την

Αναστασία Ν. Παναγιωτάρα

Πρόδρου Εργατικού Κέντρου Αμαλιάδας

Συνάδελφοι,

To Εργατικό Κέντρο Αμαλιάδας αποφάσισε να πάρει αυτή την πρωτοβουλία οργάνωσης ημερίδας με θέμα: «Μετανάστες: Καθήκοντα και υποχρεώσεις του Εργατικού Κινήματος».

Στόχος μας είναι να συμβάλλουμε στη γενικότερη προσπάθεια προσανατολισμού του κινήματος στην οργάνωση και συσπείρωση των μεταναστών εργατών στο εργατικό κίνημα και παράλληλα να κτυπηθούν οι όποιες ξενοφοβικές και ρατσιστικές αντιλήψεις, που ομολογουμένως υπάρχουν στους εργαζόμενους και στο κίνημά μας.

Να ενισχύσουμε την ενότητα της εργατικής τάξης στη βάση των ταξικών της συμφερόντων και όχι με βάση το χρώμα, τη θρησκεία, τη γλώσσα και τον τόπο προέλευσης που προπαγανδίζουν όλοι όσοι έχουν συμφέρον από το διαχωρισμό των εργαζομένων με βάση τα παραπάνω.

Είναι φανερό ότι μια εισήγηση δεν μπορεί να εξαντλήσει ένα τόσο σοβαρό και πολύπλευρο ζήτημα. Γι΄ αυτό έχουμε σχεδιάσει να υπάρξουν τέσσερις θεματικές εισηγήσεις που θα φωτίσουν πλευρές και θα μας βοηθήσουν στην παραπέρα δουλειά μας.

Όλοι γνωρίζουμε τις δυσκολίες του κινήματος, όλοι ξέρουμε ότι δυσκολεύεται να απαντήσει στις προκλήσεις και την επίθεση που δέχεται η ε.τ από το κεφάλαιο και τις κάθε λογής κυβερνήσεις που το υπηρετούν.

Όμως πρέπει να ξεκαθαρίσουμε ότι ποιοτικό βήμα μπροστά δεν μπορεί να γίνει χωρίς την οργάνωση αυτού του τμήματος της ε.τ, των μεταναστών.

Η δουλειά στους μετανάστες θα είναι ποιοτικό βήμα στην κατεύθυνση της ανασύνταξης του κινήματος. Με την έννοια αυτή δεν θα λύσει κανένα πρόβλημα αυτή καθ΄ αυτή η δουλειά, αν κάθε Εργατικό Κέντρο, κάθε συνδικάτο, ομοσπονδία, δεν πάρει την ευθύνη να ασχοληθεί σχεδιασμένα με το συγκεκριμένο ζήτημα, να βρει τρόπους και μεθόδους συσπείρωσης τους στα συνδικάτα.

Η ημερίδα αυτή είναι συνέχεια μιας μακρόχρονης δουλειάς στο χώρο των μεταναστών στην περιοχή μας και ειδικά στους εποχικά απασχολούμενους, κυρίως στη φράουλα, αλλά και σε άλλες γεωργικές καλλιέργειες, ακόμα στους οικοδόμους, σε εργαζόμενους σε εργοστάσια κλπ.

Τέλος, η ημερίδα πραγματοποιείται επίσης στον απόηχο της προκλητικής απόφασης του δικαστηρίου της Πάτρας που αθώωσε την εργοδοσία για τη δολοφονική επίθεσή κατά των μεταναστών εργατών γης, που «τόλμησαν» να ζητήσουν την αμοιβή τους.

ΠΟΙΑ ΕΙΝΑΙ Η ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ ΣΗΜΕΡΑ

Το καπιταλιστικό σύστημα δεν χτυπά μόνο τους έλληνες εργαζόμενους, χτυπά και τους μετανάστες και μάλιστα περισσότερο.

Με βάση στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ σε ένα χρόνο, δηλαδή 2011-2012, οι μετανάστες μειώθηκαν κατά 165.000 άτομα. Εννοούν φυσικά τους λεγόμενους νόμιμους μετανάστες. Από 817.860 που ήταν το 2011, εκτιμούν ότι έχουν μείνει 650.825. Οι μετανάστες που εμφανίζονταν ασφαλισμένοι στο ΙΚΑ τον Δεκέμβρη του 2009 ήταν 237.470 άτομα και τον Δεκέμβρη του 2013 ήταν 159.676 άτομα. Το μεγαλύτερο μέρος ήταν Αλβανικής καταγωγής. Η κυβέρνηση και οι διάφοροι διώκτες των μεταναστών συνειδητά διόγκωναν τον αριθμό των μεταναστών προκειμένου από τη μια να αποπροσανατολίζουν τους εργαζόμενους για τις αιτίες της κρίσης, ρίχνοντάς τες στους μετανάστες και από την άλλη να κάνουν φθηνότερους έλληνες και ξένους εργάτες.

Ας δούμε λοιπόν κάπως διευρυμένα το μέγεθος της μετανάστευσης σε αριθμούς για να αποκαταστήσουμε την αλήθεια.

Το Υπουργείο, τέλη του 2013, είχε δώσει ένα συνολικό αριθμό μεταναστών με άδειες παραμονής : 720.000. Από αυτούς, ένας τεράστιος αριθμό μεταναστών (180.000, δηλαδή περίπου το 1/4 των αδειών) εμφανίζονταν να κατέχουν άδεια αορίστου χρόνου ή δεκαετούς διάρκειας και 600 με άδειες «επί μακρόν διαμένοντος» (5ετής άδεια, που παίρνει ο μετανάστες υπό προϋποθέσεις), πράγμα που σημαίνει ότι είναι αρκετά εξασφαλισμένοι σε ό,τι αφορά τουλάχιστον τη νομιμότητα της παραμονής τους. Πάντως, οι αριθμοί αυτοί δεν συμπίπτουν με άλλα στοιχεία που κατά καιρούς έδιναν τα ίδια υπουργεία.

Δεν διευκρινίζεται αν στις παραπάνω άδειες περιλαμβάνονται οι ειδικές άδειες (Ειδικό Δελτίο Ταυτότητας Ομογενή) των ομογενών από Αλβανία και πρώην ΕΣΣΔ, που ανέρχονται σε περίπου 180.000. Ίσως, να έχουν συμπεριλάβει στους παραπάνω τύπους αδειών και τις άδειες των ομογενών.

Το 68% (409.125) είναι υπήκοοι Αλβανίας – οι ανήλικοι Αλβανοί φτάνουν το 83% των ανηλίκων αλλοδαπών – και ακολουθούν, με πολύ μικρότερα ποσοστά, η Ουκρανία, Γεωργία, Πακιστάν, Ρωσία, Ινδία, Αίγυπτος, Μολδαβία, Φιλιππίνες, Συρία, Μπαγκλαντές, Αρμενία, Κίνα, Σερβία, Νιγηρία. Οι Βούλγαροι, Ρουμάνοι, Πολωνοί κλπ., ως πολίτες κ-μ της ΕΕ, δεν περιλαμβάνονται σε αυτά τα στοιχεία.

Το 54% των αδειών είναι άδειες διαμονής για εργασία, ενώ το 44% άδειες οικογενειακής επανένωσης.

Σε ό,τι αφορά τη γεωγραφική κατανομή : Οι 260.515 ζουν στην Αττική και ακολουθούν η Κεντρική Μακεδονία (89.506), η Κρήτη (35.208), η Στερεά Ελλάδα (35.082), η Θεσσαλία (33.614), η Δυτ. Ελλάδα (27.533), το Νότιο Αιγαίο (22.334), η Ανατ. Μακεδονία & Θράκη (14.953), τα Ιόνια νησιά (14.730), η Ήπειρος (12.276), η Δυτ. Μακεδονία (10.734) και το Β. Αιγαίο 8.506.

Στη γενική απογραφή πληθυσμού του 2011, απογράφηκαν 708.000 μετανάστες από τρίτες χώρες και 199.000 από την ΕΕ. Είναι φανερό ότι, όσοι δεν είχαν άδειες παραμονής, δεν απογράφηκαν από φόβο.

Τα παραπάνω στοιχεία δεν αποτυπώνουν την υπαρκτή επιστροφή, κυρίως Αλβανών, στην πατρίδα τους, γιατί ενδεχομένως δεν έχουν ζητήσει να ανακληθούν οι άδειες παραμονής τους για κάθε ενδεχόμενο.

Για τους πρόσφυγες και αιτούντες άσυλο, δεν υπάρχουν πρόσφατα στοιχεία.

Δίνουμε τα στοιχεία που υπήρχαν το 2011 : 7.000 αναγνωρισμένοι πρόσφυγες και 40.000-50.000 αιτούντες πολιτικό άσυλο ή κάποιας μορφής διεθνή προστασία, δηλαδή κάτοχοι ροζ ή κόκκινης κάρτας. Από αυτές, πάνω από 30.000 είναι παλιές αιτήσεις που περιμένουν να εξεταστεί η υπόθεσή τους σε β’ βαθμό. Σε παγκόσμιο επίπεδο, αυξάνει ο αριθμός των αιτούντων άσυλο. Στην Ελλάδα μειώνεται, όχι γιατί μειώνονται οι πρόσφυγες, αλλά γιατί αποφεύγουν να καταθέτουν το αίτημά τους στην Ελλάδα και προσπαθούν με κάθε τρόπο να φύγουν προς άλλες χώρες της ΕΕ.

Αυξάνεται το τελευταίο διάστημα η είσοδος Σύριων στην Ελλάδα σε ορισμένους από τους οποίους δίνουν μια 6μηνη προσωρινή άδεια, αφού διερευνήσουν ότι στην Τουρκία, που είναι χώρα διέλευσης, δεν ήταν ασφαλείς. Αρχές Σεπτέμβρη του 2013, όταν προετοιμαζόταν η επέμβαση στη Συρία, έγιναν ξανά συσκέψεις μεταξύ των επιτελείων του Στρατού, Πολεμικού Ναυτικού, Αεροπορίας, Λιμενικού για οχύρωση των συνόρων (με το πρόσχημα ότι μπορεί, μαζί με τους πρόσφυγες, να μπουν και «λαθρομετανάστες») και δημιουργία κέντρων υποδοχής για τους πρόσφυγες από τη Συρία. Σύμφωνα με τα τότε δημοσιεύματα, έχουν καταλήξει στα κέντρα υποδοχής, αλλά δεν ανακοινώνουν την τοποθεσία τους για να αποφύγουν αντιδράσεις από κατοίκους. Είναι χαρακτηριστικό ότι, σύμφωνα με τα στοιχεία που πρόσφατα έδωσε ο υπουργός Ναυτιλίας, το 51% των αφίξεων-συλλήψεων στο Αιγαίο είναι Σύριοι.

Για τους χιλιάδες μετανάστες χωρίς χαρτιά, αυτούς που ονομάζει «λαθρομετανάστες», η κυβέρνηση δε δίνει καθόλου στοιχεία, ούτε κατ’ εκτίμηση, διαρρέοντας εκτιμήσεις ότι κυμαίνονται από 500.000 μέχρι 2 εκατ.(!). Η προηγούμενη κυβέρνηση έδινε 500.000-600.000, αριθμός που βρίσκεται πιο κοντά στην πραγματικότητα.

Μπορούμε με αρκετή βεβαιότητα να εκτιμήσουμε ότι έχει μειωθεί ο αριθμός και των μεταναστών χωρίς χαρτιά που βρίσκονται στη χώρα μας. Αυτό βγαίνει από τα εξής στοιχεία:

• Έχει μειωθεί η είσοδος νέων μεταναστών από τα ανατολικά σύνορα. Από τον Έβρο εισέρχονται πλέον ελάχιστοι, η πίεση έχει επιστρέψει στα νησιά του Αιγαίου, αλλά δε φτάνει, στους αριθμούς προηγούμενων 6-7 ετών.

• Έχουν αυξηθεί κατακόρυφα οι απελάσεις καθώς και οι λεγόμενοι «εθελοντικοί επαναπατρισμοί», που γίνονται από το Διεθνή Οργανισμό Μετανάστευσης με κονδύλια της ΕΕ. Συνολικά, από τον Αύγουστο του 2012 μέχρι και τώρα, το υπουργείο λέει ότι απελάθηκαν 50.000 μετανάστες. Σε αυτό συμβάλλει τόσο η οικονομική κρίση και η παρατεταμένη ανεργία πολλών μεταναστών όσο και η απάνθρωπη φυλάκιση στα κέντρα κράτησης που αναγκάζει πολλούς φυλακισμένους μετανάστες να ζητήσουν να επιστρέψουν στις πατρίδες τους, χωρίς να το πετυχαίνουν όλοι. Εξαρτάται από το αν τους αναγνωρίσουν οι πρεσβείες τους και τους δώσουν διαβατήρια. Εχει επιστρατευθεί και η διαδικασία της τηλεδιάσκεψης μεταξύ κέντρων κράτησης και πρεσβειών για την ταυτοποίησή τους.

• Έχει αυξηθεί η κρατική καταστολή και ο φόβος από τις επιθέσεις των χρυσαυγιτών. Τα αποτελέσματα από τον ετήσιο απολογισμό της επιχείρησης «Ξένιος Δίας» για το 2013 έδειχναν ότι μόλις το 6% των προσαχθέντων μεταναστών δεν είχε χαρτιά (5.475 συλληφθέντες σε σύνολο 85.000). Οι περισσότεροι από τους συλληφθέντες φυλακίστηκαν στα κέντρα κράτησης. Σήμερα 6.5000 νέοι, στην πλειοψηφία τους, μετανάστες, αρκετοί με πολλά χρόνια δουλειάς στην Ελλάδα, βρίσκονται φυλακισμένοι στην Αμυγδαλέζα, την Κόρινθο και αλλού. Τους κρατάνε κατ’ αρχάς μέχρι και 18 μήνες (όσες προβλέπει Οδηγία της ΕΕ που έχει γίνει νόμος του ελληνικού κράτους), αλλά και επ’ αόριστον, μέχρι να βρουν τρόπο να τους απελάσουν ή να τους οδηγήσουν σε «εθελοντικό» επαναπατρισμό.

Σε κάθε περίπτωση, υπάρχει ένας διόλου ευκαταφρόνητος αριθμός, που φαίνεται να ξεπερνάει το 1 εκατ. ανθρώπων, που αντιπροσωπεύουν μέχρι περίπου το 10% του πληθυσμού.

Εκτιμούμε ότι θα πρέπει περιμένουμε νέα αύξηση του μεταναστευτικού και προσφυγικού ρεύματος με αιχμή τις εξελίξεις στη Συρία, την Ουκρανία, το Ιράκ και ευρύτερα στη Μέση Ανατολή.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να πάρουμε υπόψη ορισμένα ζητήματα:

α) Εξελίξεις στη Μέση Ανατολή.

β) Μεγάλος αριθμός μεταναστών έχει δημιουργήσει υποχρεώσεις στην Ελλάδα που δεν του επιτρέπουν να φύγει.

γ) Δεν έχουν δημιουργηθεί προϋποθέσεις στις χώρες προέλευσης τους για να μαζική επιστροφή τους. Ενδεικτικά στην Αλβανία το μεροκάματο του οικοδόμου είναι από 8-18 ευρώ ενώ οι τιμές στα είδη λαϊκής κατανάλωσης δεν διαφέρουν από την Ελλάδα και σε ορισμένες περιπτώσεις είναι και ακριβότερα.

δ) Οι μετανάστες δεύτερης γενιάς είναι περισσότερο δεμένοι στην Ελλάδα παρά με τις χώρες τους. Εδώ έχουν συνδεθεί με την τοπική κοινωνία, ξέρουν πολύ καλά την γλώσσα, έχουν τελειώσει την δευτεροβάθμια και αρκετοί την τριτοβάθμια εκπαίδευση.

ε) Οι εποχικά απασχολούμενοι θα «γυροφέρνουν» στην Ελλάδα, είτε «νόμιμα», είτε «παράνομα», αλλά πάντα με την ανοχή του κράτους που κάνει τα στραβά μάτια για να εξυπηρετούνται οι εργοδότες.

Με αυτήν την έννοια είναι ένα ζήτημα ανοιχτό μπροστά μας. Οι μετανάστες είναι και θα συνεχίζουν να είναι ένα σοβαρό τμήμα της εργατικής τάξης όπου εμείς πρέπει να παλέψουμε να το κερδίσουμε.

Μέχρι σήμερα, όπως προαναφέραμε, τόσο η δική μας δουλειά όσο και η δική τους δυσκολία επικοινωνίας δυσκολεύει τη συνδικαλιστική παρέμβαση και κατ’ επέκταση την ιδεολογική πολιτική δουλειά σε αυτόν τον κόσμο.

Φαίνεται ότι πολύ ευκολότερα συσπειρώνονται και συμμετέχουν στις εθνικές κοινότητες τους που μπορεί να είναι ένας τρόπος συνάντησης ή και διατήρησης των πολιτιστικών τους παραδόσεων δεν μπορούν όμως να λύσουν τα προβλήματα τους και επιπλέον είναι ιδανικός χώρος για παρεμβάσεις πρεσβειών και μηχανισμών.

Σε κάθε περίπτωση πρέπει να σημειώσουμε ότι οι ελληνικές κυβερνήσεις και η ΕΕ αντιμετωπίζει αυτούς τους πρόσφυγες με την προσβλητική λέξη «λαθρομετανάστες», είναι γνωστός ο μακάβριος αριθμός των πνιγμένων προσφύγων και μεταναστών σε Αιγαίο και Μεσόγειο. Αποτελούν πλέον καθημερινότητα τα ναυάγια που στέλνουν από μωρά μέχρι γέρους στον πάτο της θάλασσας.

Παρόλο που η πλειοψηφία των προσφύγων, κυρίως από Αφγανιστάν, Ιράκ, Συρία, Μ. Ανατολή, δηλαδή τις περιοχές όπου ο ιμπεριαλισμός έκανε στρατιωτικές επεμβάσεις με τη συμμετοχή και των ελληνικών κυβερνήσεων, θέλουν να πάνε σε άλλα κράτη μέλη της ΕΕ, αλλά εξαιτίας του κανονισμού του Δουβλίνου έχουν εγκλωβιστεί στην Ελλάδα.

Επίσης πρέπει να έχουμε υπόψη ότι:

α) Αυτοί που είναι χρόνια στην Ελλάδα γνωρίζουν τη γλώσσα, έχουν κατά κάποιο τρόπο συνδεθεί καλύτερα με τον ντόπιο πληθυσμό, εξασφαλίζουν σχετικά ευκολότερα δουλειά. Ακόμα πιο εύκολα τα πράγματα είναι για εκείνους που έχουν άδειες παραμονής και έχουν λιγότερους λόγους να φοβούνται.

β) Μέχρι τώρα, κατά κανόνα, τα συνδικάτα μας ασχολούνται με τους εργαζόμενους στην οικοδομή, σε εργοστάσια και άλλους χώρους δουλειάς με εξαίρεση κυρίως τη Μανωλάδα, Λακωνία που έγινε κάποια δουλειά στους εργάτες γης και τους αλλιεργάτες. Όμως υπάρχουν δεκάδες χιλιάδες μετανάστες εργαζόμενοι γενικά στην αγροτική παραγωγή σε βουστάσια, χοιροστάσια, ορνιθοτροφεία, που η εκμετάλλευση αγγίζει τις συνθήκες σκλαβιάς. Χιλιάδες απασχολούνται σε υπηρεσίες όπως νοσοκομεία, σπίτια και αλλού.

γ) Ένα όχι ευκαταφρόνητο κομμάτι έχει κατακτήσει ασφαλιστικά δικαιώματα, που κινδυνεύει βεβαίως να τα χάσει, λόγω της ανεργίας, της μερικής απασχόλησης, της ανασφάλιστης εργασίας κλπ., όπως κινδυνεύουν όλοι οι εργαζόμενοι.

δ) Υπάρχει ένας άγνωστος αριθμός εργατών γης, χωρίς άδειες παραμονής, χωρίς δικαιώματα που περιφέρονται ανά περιοχή ή ανά την Ελλάδα. Ο νόμος που αφορά τη νόμιμη πρόσκληση εποχιακών εργατών γης (και που πρέπει να εξετάσει το εργατικό κίνημα σε ποιο βαθμό εφαρμόζεται) είναι κομμένος και ραμμένος στα συμφέροντα του κάθε εργοδότη. Προεκλογικά μάλιστα ο Πρωθυπουργός υποσχέθηκε ότι θα τον αλλάξει για να μειώσει τις ήδη χαμηλές ασφαλιστικές εισφορές των εργοδοτών.

ε) Χιλιάδες είναι οι μετανάστες που έχουν παιδιά σε σχολεία, γυμνάσια, λύκεια, σε άλλες σχολές και σε πανεπιστήμια.

στ) Δεν κλείνουμε τα μάτια και διαχωρίζουμε τη θέση μας απέναντι σε διάφορα εγκληματικά κυκλώματα στα οποία συμμετέχουν μετανάστες, κυκλώματα που εμπορεύονται τη ζωή των μεταναστών με την εξασφάλιση της άδειας παραμονής, την διακίνηση και την εκμετάλλευση άλλων μεταναστών και φτάνουν στη βαριά εγκληματικότητα (εμπόριο ναρκωτικών, σωματεμπορία, ληστείες, εκμετάλλευση γυναικών κλπ.).

ζ) Έχει μια αξία να δούμε ξεχωριστά το ζήτημα της Μανωλάδας, δηλαδή των εργατών της φράουλας.

Έχουμε να αντιμετωπίσουμε μεγαλοαγρότες, ισχυρά συμφέροντα, τεράστια κέρδη, που τους κάνουν κυνικούς, αδίσταχτους, δε λογαριάζουν τη ζωή των εργατών.

Η εποχικότητα της παραγωγής δεν μπορεί σε καμία περίπτωση να δικαιολογήσει τη σκληρότητα και την απανθρωπιά της εργοδοσίας.

Η πρόσφατη απόφαση του Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου Πατρών για την υπόθεση των αλλοδαπών εργατών γης στη Μανωλάδα, αποτελεί επίσημη έναρξη για την αθώωση όσων εργοδοτών βιαιοπραγούν (σωματικά, λεκτικά, ψυχολογικά) κατά εργαζομένων και μάλιστα σε βάση δεδικασμένου.

Το πρόβλημα διογκώνετε ακόμα περισσότερο, αν αναλογιστεί κανείς πως μια απόφαση και μάλιστα Μικτού Ορκωτού Δικαστηρίου αποτελεί νομιμοποιητική πλατφόρμα κατά κάθε εργαζόμενου, μετανάστη και μη.

Το γεγονός της εποχικότητας δεν πρέπει να εμποδίζει την ύπαρξη ανθρώπινών συνθηκών διαβίωσης (σπίτι, νερό, θέρμανση). Δεν μπορεί και δεν πρέπει να εμποδίζει να υπάρχουν μέτρα υγιεινής, τακτικοί ιατρικοί έλεγχοι, συλλογική σύμβαση εργασίας, πληρωμή υπερωριών, απολαβή μισθοδοσίας σε τακτά χρονικά διαστήματα.

Παρά το γεγονός ότι έχει γίνει δουλειά από το Ε.Κ., το ΠΑΜΕ, διάφορα σωματεία σε αυτό το χώρο, δυσκολευόμαστε να κάνουμε ουσιαστικά βήματα δηλαδή να προχωρήσουμε σε οργάνωση αυτών των εργατών. Ο ένας λόγος είναι ότι, όταν τελειώσει η φράουλα, οι περισσότεροι φεύγουν είτε για τη χώρα τους, είτε πάνε σε άλλους νομούς για γεωργικές δουλειάς. Ο δεύτερος λόγος είναι ότι δύσκολα θα βρεθούν πρόθυμοι να μπουν μπροστά. Η συσπείρωση σε ένα ενιαίο εργατικό συνδικάτο που θα απευθύνεται συνολικά στους εργαζόμενους από το χωράφι, τη συσκευασία μέχρι το εργοστάσιο και τη διακίνηση θα βοηθούσε τους μετανάστες να ξεπεράσουν φοβίες, δισταγμούς κλπ.. Η εμπειρία μας λέει ότι μια τέτοια κίνηση θα ήταν αποδοτική με την συμμετοχή και ντόπιων εργαζομένων.

ΙΔΙΑΙΤΕΡΑ ΠΡΟΒΛΗΜΑΤΑ ΤΩΝ ΜΕΤΑΝΑΣΤΩΝ

Σήμερα εκτός από τα γενικά προβλήματα που αντιμετωπίζουν όλοι οι εργαζόμενοι οι μετανάστες συνεχίζουν να αντιμετωπίζουν δικά τους οξυμένα προβλήματα, όπως:

1. Άδεια παραμονής. Η ανεργία και η απουσία ασφάλισης τους δυσκολεύει να συγκεντρώσουν τα απαραίτητα ένσημα για να ανανεώσουν την άδεια παραμονής. Έτσι γίνονται εύκολη λεία για τους διάφορους επιτήδιους, που είτε τους πουλούν την ασφάλιση (ένσημα), είτε τους εξασφαλίζουν με διάφορα κόλπα την προσωρινή παραμονή ή υποχρεώνονται να αγοράζουν με 800-1000 ευρώ από αγροτοπαραγωγούς μια υπεύθυνη δήλωση ότι τους απασχολούν για να πάρουν άδεια παραμονής ως εργάτες γης. Στο νέο Κώδικα για τη Μετανάστευση που ψηφίστηκε Πρόσφατα καταργήθηκε η σύμβαση για την ανανέωση της άδειας. Επίσης, υπάρχει μεταβατική διάταξη, σύμφωνα με την οποία μπορούσαν να ανανεωθούν οι άδειες μέχρι 30-6-2014 καθώς και αυτές που η ανανέωσή τους απορρίφθηκε μέσα στο 2012 και 2013, με μικρότερο από τον απαιτούμενο αριθμό των 120 ενσήμων ανά έτος, εφόσον ο μετανάστης έχει βιβλιάριο υγείας σε ισχύ (δηλαδή 50 ένσημα τον προηγούμενο χρόνο).

2. Τα παιδιά των μεταναστών, με την ενηλικίωσή τους, δυσκολεύονταν να εξασφαλίσουν νόμιμη διαμονή. Με το νέο Κώδικα μετανάστευσης δίνεται στα παιδιά που γεννήθηκαν ή μεγάλωσαν στην Ελλάδα άδεια 5ετούς διάρκειας.

3. Προβλήματα με την απόκτηση της ελληνικής ιθαγένειας. Έχουν παγώσει οι διαδικασίες για τα παιδιά, ενόψει της ψήφισης νέου, αυστηρότερου νόμου για την ιθαγένεια. Αλλά και ενήλικες, σύζυγοι ελλήνων με παιδιά και πολλά χρόνια στην Ελλάδα ταλαιπωρούνται χωρίς να μπορούν να πάρουν την ελληνική ιθαγένεια.

4. Προβλήματα με την εκπαίδευση και τη εκμάθηση της μητρικής τους γλώσσας που γίνεται μόνο στις κοινότητές τους. Στα δημόσια σχολεία μπορούν να πηγαίνουν όλα τα παιδιά μεταναστών, ακόμη κι αν οι γονείς δεν έχουν καθόλου άδεια παραμονής, μέχρι τα 18 τους.

5. Ζητήματα υγείας.

6. Μεταφορά ασφαλιστικών δικαιωμάτων στις χώρες τους.

7. Ζητήματα συνταξιοδότησης για όσους θα μείνουν στην Ελλάδα. Οι ασφαλιστικοί οργανισμοί δεν αναγνωρίζουν τις ημέρες ασφάλισης την περίοδο που ο μετανάστης ήταν χωρίς άδεια παραμονής.

Η δουλειά του συνδικαλιστικού κινήματος στους μετανάστες

Σε αυτό το σημείο πρέεπι να τονιστεί ότι καμία σχέση δεν έχουν οι συμβιβασμένες συνδικαλιστικές ηγεσίες, οι ηγεσίες της ΓΣΕΕ κλπ. με τη δράση των ταξικών Εργατικών Κέντρων, Ομοσπονδιών και συνδικάτων που, από τη δεκαετία του 1990, όταν άρχισε η μεγάλη είσοδος μεταναστών στην Ελλάδα, έδωσαν τη μάχη για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των μεταναστών εργαζομένων.

Με τις όποιες αδυναμίες και καθυστερήσεις, αυτό το κομμάτι του συνδικαλιστικού κινήματος βρέθηκε από την αρχή κοντά στους εργάτες μετανάστες. Απέτρεψε απελάσεις, καταδίκασε και συγκρούστηκε με τις επιχειρήσεις «σκούπα» που διαδοχικά επιχείρησαν οι κυβερνήσεις, τις συλλήψεις και κακοποιήσεις μεταναστών από την αστυνομία. Πάλεψε την εργοδοτική τρομοκρατία, την καταπάτηση εργασιακών δικαιωμάτων, τους αποκλεισμούς στην εκπαίδευση, την υγεία κλπ.

Από την δουλειά αυτή αποκτήθηκε τεράστια πείρα, θετική και αρνητική που μπορεί κάτω από ορισμένες προϋποθέσεις μπορεί να αποτελέσει εργαλείο στην ανάπτυξη περισσότερο ποιοτικής και ποσοτικής δουλειάς στους μετανάστες.

Ένα μεγάλο τμήμα μεταναστών οργανώθηκε στα οικοδομικά συνδικάτα πανελλαδικά. Με τα όποια τυχόν λάθη, αναπτύχθηκε μια αξιόλογη δουλειά στους μετανάστες στις κατασκευές, την κλωστοϋφαντουργία, στον τύπο-χαρτί, το μέταλλο, τα τρόφιμα-ποτά, στην ανακύκλωση, τις ιχθυόσκαλες και τα ψαροκάικα. Έχουμε σήμερα μετανάστες σε διοικήσεις σωματείων, ομοσπονδιών και εργατικών κέντρων.

Δεν είναι υπερβολή να πούμε ότι χωρίς τη δουλειά του ταξικού κινήματος η ζωή των μεταναστών θα ήταν πολλή χειρότερη, οι εργοδότες θα τους λιώνανε για ένα κομμάτι ψωμί.

Είναι θετική η πείρα από τα σχολεία των μεταναστών στη Αθήνα, που έχει δημιουργήσει το ΠΑΜΕ και το στέκι νεολαία στα Πατήσια, που έχουν περάσει χιλιάδες μετανάστες.

Το όφελος ουσιαστικό: μαθαίνουν κάπως να μιλούν ελληνικά, ενημερώνονται για το κίνημα στην Ελλάδα, τι είναι και πως λειτουργεί το σωματείο, γιατί πρέπει να οργανωθούν, τι και πώς να διεκδικούν, τα δικαιώματά τους. Αποτέλεσμα: έγιναν μέλη των συνδικάτων τους. Αυτή η εμπειρία πρέπει να γενικευτεί, να κάνουν το βήμα και άλλες περιοχές.

Στους εργάτες γης που, υπάρχουν συγκεκριμένες αντικειμενικές δυσκολίες Οι σκέψεις που αναπτύξαμε παραπάνω μπορούν να βοηθήσουν σημαντικά στην οργάνωσή και την αντιμετώπιση των συνθηκών που ζουν.

Στόχος για το αύριο

Ο ρατσισμός και η καταστολή θα οξύνεται από κρατικούς και παρακρατικούς μηχανισμούς, από την κυβέρνηση και άλλες δυνάμεις που επιδιώκουν να μεταθέσουν το πρόβλημα της φτώχειας της εξαθλίωσης, της ανεργίας στους μετανάστες με στόχο το χτύπημα του ταξικού κινήματος και από την άλλη την διαμόρφωση φθηνού εργατικού δυναμικού. Με αυτό τον τρόπο επιδιώκουν να μένει στο απυρόβλητο ο καπιταλιστικός τρόπος παραγωγής.

Με αυτή την έννοια πρέπει να χτυπηθεί ο ρατσισμός που καλλιεργείται μέσα στην εργατική τάξη, τα λαϊκά στρώματα, τόσο από τους ντόπιους ενάντια στους μετανάστες και αντίστροφα, αλλά και ο ρατσισμός που καλλιεργείται ανάμεσα στους μετανάστες.

Ο ρατσισμός είναι εχθρός για την ενότητα και δράση της εργατικής τάξης, αδυνατίζει το μέτωπο ενάντια στις δυνάμεις του κεφαλαίου, την ενοποίηση στόχων πάλης που αμφισβητούν την εξουσία του κεφαλαίου.

Ορισμένα ζητήματα που πρέπει να είναι στην πρώτη γραμμή είναι τα εξής:

1. Πάλη στην γραμμή της ενότητας της εργατικής τάξης ανεξάρτητα θρησκείας, γλώσσας, χώρας προέλευσης.

2. Ανάδειξη της θέσης ότι οι δεν είναι επιλογή των ίδιων των μεταναστών να ξεκληρίζονται και να ξενιτεύονται, αλλά ανάγκη. Επίσης, ότι δεν ευθύνονται οι ντόπιοι οι εργάτες και το κίνημα που ήρθαν οι μετανάστες στην Ελλάδα, αλλά το ίδιο το σύστημα που θέλει φτηνούς εργαζόμενους για εκμετάλλευση. Φταίνε οι ιμπεριαλιστικές επεμβάσεις και οι πόλεμοι. Από τη στιγμή όμως που οι μετανάστες εργαζόμενοι είναι εδώ και τους εκμεταλλεύονται με τον πιο βάρβαρο τρόπο, είναι καθήκον του εργατικού κινήματος να τους θεωρεί αναπόσπαστο κομμάτι της εργατικής τάξης, να τους εντάξει στο κίνημα και να παλεύει για τα ιδιαίτερα προβλήματά τους.

3. Είναι κομβικό ζήτημα ο μετανάστης να καταλάβει ότι το κεφάλαιο τον εκμεταλλεύεται. Αυτό που αλλάζει είναι ο εργοδότης.

4. Η δουλειά στους μετανάστες πρέπει να δένεται με την δουλειά στους Έλληνες εργαζόμενους ώστε να γίνεται κατανοητό το μεταναστευτικό πρόβλημα, οι αιτίες που το προκαλούν, οι προοπτικές επίλυσης του.

5. Η δουλειά μας στους μετανάστες πρέπει να είναι διακριτή απέναντι στα διάφορα εγκληματικά κυκλώματα στα οποία συμμετέχουν και μετανάστες, κυκλώματα που ξεκινούν από την εξασφάλιση (με το αζημίωτο) αδειών παραμονής και τη διακίνηση μεταναστών και φτάνουν μέχρι τη βαριά εγκληματικότητα (εμπόριο ναρκωτικών, σωματεμπορία και εκμετάλλευση γυναικών, ληστείες κλπ.).

Παλαύουνε να

• Να σταματήσει άμεσα το πογκρόμ που έχει ξεκινήσει με το πρόγραμμα «Ξένιος Ζευς», το οποίο πυροδότησε τις εγκληματικές επιθέσεις κατά των μεταναστών και προσφύγων από φασιστικές ομάδες.

• Να απομονώσει το εργατικό κίνημα τους ναζιστές της Χρυσής Αυγής και κάθε φασιστική, ρατσιστική συμμορία που επιτίθεται σε μετανάστες και ντόπιους εργάτες. Να ληφθούν άμεσα και συγκεκριμένα μέτρα ώστε να σταματήσει η προκλητική ανοχή απέναντι στους δράστες των ρατσιστικών επιθέσεων, ζήτημα που δεν αντιμετωπίζεται με τον δήθεν νέο αντιρατσιστικό νόμο που ψηφίστηκε τελευταία.

• Να κλείσουν τα στρατόπεδα συγκέντρωσης, να σταματήσουν να στοιβάζουν μετανάστες σε κρατητήρια αστυνομικών τμημάτων και λιμεναρχείων. Να δημιουργηθούν προσωρινοί και ανοικτοί χώροι φιλοξενίας μεταναστών-προσφύγων. Σε αυτούς θα παρέχεται ιατροφαρμακευτική φροντίδα, δωρεάν σίτιση, διερμηνεία και νομική αρωγή. Να υπάρξει ειδική μέριμνα από κρατικούς φορείς για ανήλικους πρόσφυγες και μετανάστες, για μητέρες και παιδιά, για θύματα κυκλωμάτων διακίνησης ανθρώπων.

• Να σταματήσει η συμμόρφωση με τον Κανονισμό Δουβλίνο και τη συνθήκη Σένγκεν της ΕΕ, που κρατούν ομήρους στη χώρα μας εκατοντάδες χιλιάδες μετανάστες που έχουν προορισμό άλλες χώρες της ΕΕ, να τους δοθούν τα απαραίτητα ταξιδιωτικά έγραφα, προκειμένου να μεταβούν νόμιμα και με ασφάλεια στις χώρες προορισμού τους.

• Για το άσυλο: να δοθεί άσυλο ή άλλη μορφή επικουρικής διεθνούς προστασίας, με διαδικασίες γρήγορες και αξιόπιστες σε όσους διώκονται για τις προοδευτικές απόψεις και τη δράση τους από ιμπεριαλιστικά κέντρα και αντιδραστικά καθεστώτα, όπως και στα θύματα των ιμπεριαλιστικών πολέμων, επεμβάσεων, υποκινούμενων εμφύλιων συρράξεων.

• Να αντιμετωπιστούν τα εγκληματικά κυκλώματα που δρουν σε Έλληνες και μετανάστες και εκμεταλλεύονται την ανέχεια στην οποία βρίσκονται εξαθλιωμένα τμήματα της κοινωνίας για να τα στρατολογήσουν στο κοινό ποινικό έγκλημα.

• Να αποσυνδεθεί η ανανέωση της άδειας παραμονής από ένσημα και σύμβαση εργασίας, να δίνεται και στους ανέργους. Να απλοποιηθούν οι διαδικασίες της οικογενειακής επανένωσης , να καταργηθούν τα παράβολα για τα οποία οι μετανάστες πληρώνουν περισσότερα (40 εκατ. ευρώ το χρόνο) από όσα πληρώνουν για φορολογία οι εφοπλιστές (12 εκατ.)

• Να σταματήσει η ταλαιπωρία όσων δικαιούνται την ελληνική ιθαγένεια. Ίσα δικαιώματα με τα ελληνόπουλα στα παιδιά των μεταναστών, εγγραφή σε ειδικά δημοτολόγια, αυτοδίκαιη κτήση της ελληνικής ιθαγένειας με την ενηλικίωσή τους, εφόσον το επιθυμούν.

• Να έχουν οι μετανάστες –πρόσφυγες τα ίδια εργασιακά κοινωνικά δικαιώματα με τους έλληνες συναδέλφους τους. Κανένας αποκλεισμός από υγεία, παιδεία, πρόνοια εξαιτίας του διαφορετικού χρώματος ή του ότι δεν έχουν νομιμοποιητικά έγγραφα.

• Να σταματήσει η συμμετοχή του ΦΡΟΝΤΕΞ και άλλων μηχανισμών της ΕΕ στη φρούρηση των συνόρων.

• Να σταματήσει η εμπλοκή της Ελλάδας, με αποστολή στρατού ή πυρομαχικών ή ο,τιδήποτε άλλο, σε ιμπεριαλιστικές αποστολές σε ξένες χώρες, με διάφορα, κάθε φορά, προσχήματα. Να κλείσει η βάση της Σούδας.

Για τους εργάτες γης

Μετά τα γεγονότα στη Μανωλάδα, διαμορφώθηκαν οι εξής άμεσες θέσεις, που μπορούν να εμπλουτισθούν :

• Να δοθούν άδειες παραμονής στους μετανάστες εργάτες γης.

• Σε οποιαδήποτε περίπτωση εργοδοτικής τρομοκρατίας και αυθαιρεσίας απέναντι σε μετανάστες εργάτες, να δίνεται ως άμεσο μέτρο η ειδική άδεια παραμονής που προβλέπεται στο άρθρο 44 του Ν. 3907/2011.

• Καθημερινή καταβολή του μεροκάματου, ανάλογα με τις ώρες εργασίας, που δεν μπορεί να ξεπερνάνε τις οκτώ και θα πρέπει να μειώνονται σε περίπτωση υψηλών θερμοκρασιών, κατά τα ισχύοντα σε άλλους κλάδους.

• Ένταξή τους στο ΙΚΑ, δεδομένου ότι παρέχουν εξαρτημένη εργασία, και όχι στον ΟΓΑ.

• Αξιοπρεπή αμοιβή, ίση με τουλάχιστον το μεροκάματο του ανειδίκευτου εργάτη.

• Υποχρεωτική παροχή ενός τουλάχιστον ρεπό τη βδομάδα.

• Πλήρη εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας στους εργάτες γης και έλεγχο από τις τοπικές Επιθεωρήσεις Εργασίας.

• Πλήρη ιατροφαρμακευτική και ασφαλιστική κάλυψη για όλους.

• Υπογραφή διακρατικών συμφωνιών με όλες τις χώρες καταγωγής τους για τη μεταφορά των ασφαλιστικών δικαιωμάτων τους.

• Έλεγχο των χώρων δουλειάς από γιατρό Εργασίας, τουλάχιστον μία φορά το μήνα.

• Εξασφάλιση από την εργοδοσία και τους κρατικούς φορείς επαρκών και υγιεινών χώρων διαμονής και τακτικό έλεγχό τους από υγειονομική επιτροπή.

• Μέριμνα για τα παιδιά των εργατών γης, εξασφάλιση δωρεάν πρόσβασης σε βρεφικούς σταθμούς, σχολεία, νοσοκομεία και κέντρα προληπτικής υγιεινής για εμβολιασμούς κ.λπ.

Συνάδελφοι,

Η συνειδητοποίηση ότι όλοι είμαστε μετανάστες ακόμα και στον τόπο μας, αποτελεί την αφετηρία της επίλυσης του προβλήματος, με επίγνωση ότι:

Μια αδικία σε βάρος ενός από εμάς είναι μια αδικία σε βάρος όλων μας.

Μια άδικη απόφαση για τον εργαζόμενο μετανάστη είναι μια άδικη απόφαση για κάθε εργαζόμενο.

Σας ευχαριστώ