Τώρα μέτρα προστασίας των εργαζομένων στους χώρους δουλειάς 

Η 28η Απρίλη, παγκόσμια ημέρα για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, δεν είναι μια μέρα επετειακής αναφοράς με κροκοδείλια δάκρυα στην «κοινή» δήθεν αγωνία για προστασία της υγείας των εργαζομένων. Σε αυτή την ψευδεπίγραφή κοινή αγωνία, οι εργαζόμενοι πληρώνουμε βαρύ φόρο αίματος με χιλιάδες νεκρούς από επαγγελματικές ασθένειες και εργατικά ατυχήματα, ενώ οι μεγαλοεργοδότες και το κράτος τους καλούν «σε λήψη εύλογων μέτρων στο πλαίσιο των δυνατοτήτων και λαμβάνοντας υπόψη τις ανάγκες της οικονομίας…».

Αυτοί μετράνε κέρδη και ζημιές και μείς μετράμε ανθρώπινες ζωές… 

Την περασμένη χρονιά είχαμε ρεκόρ θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων, μεταξύ αυτών το έγκλημα στα Τέμπη με 57 νεκρούς, 11 εξ αυτών έχασαν τη ζωή τους την ώρα της εργασίας τους. Το έγκλημα στα Τέμπη είναι αποκαλυπτικό παράδειγμα όχι μόνο για το φόρο αίματος εργατών, αλλά και παιδιών του λαού μας, φοιτητών, άλλων επιβατών, στο βωμό των επιλογών εργοδοσίας, ΕΕ και κυβερνήσεων για την ανταγωνιστικότητα των σιδηροδρόμων, την κερδοφορία των ομίλων που επενδύουν σε αυτές. Είναι αποκαλυπτικό και για την προσπάθεια συγκάλυψης των πραγματικών υπευθύνων, την προσπάθεια κουκουλώματος της μεγάλης εικόνας, ότι δυνατότητες για ασφαλείς σιδηροδρομικές μεταφορές μένουν ακάλυπτες γιατί κριτήριο είναι το ποσοστό κερδοφορίας και η ανταγωνιστικότητα των ομίλων, και η προκρούστια κλίνη του κόστους-οφέλους που για τη μεγιστοποίηση της κερδοφορίας τους αφήνει ανεκμετάλλευτες δυνατότητες πρόληψης και προστασίας της ζωής και της υγείας των εργαζόμενων, δυνατότητες αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου.

Σχεδόν κάθε δεύτερη μέρα θρηνούμε έναν συνάδερφό μας από θανατηφόρο εργατικό ατύχημα. Οι πραγματικές διαστάσεις όμως της αυθαιρεσίας μεγαλοεργοδοτών και αστικού κράτους αριθμούν εκατοντάδες νεκρών κάθε χρόνο από επαγγελματικές ασθένειες, που επιμελώς φροντίζουν να τις κρύβουν κάτω από το χαλί. Με βάση μελέτες από τη Διεθνή Οργάνωση Εργασίας (ILO) και την Παγκόσμια Οργάνωση Υγείας, αναδεικνύεται ότι οι θάνατοι από επαγγελματικές ασθένειες μπορεί να είναι έως και 7 φορές περισσότεροι κάθε χρόνο από τους θανάτους από εργατικά ατυχήματα. Ακόμα και η ΕΕ στη στρατηγική της για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, μαζί με την επέκταση ελαστικών μορφών εργασίας και την παραπέρα εμπέδωση της λογικής για λήψη μέτρων με το σταγονόμετρο, όσο επιτρέπει η ανταγωνιστικότητα της οικονομίας …, δεν μπορεί παρά να αναδείξει τον βαρύ φόρο αίματος από επαγγελματικούς καρκίνους, πνευμονοπάθειες, ή καρδιαγγειακές παθήσεις που σχετίζονται με την εργασία. Ομολογούν ότι οι θάνατοι που σχετίζονται με την εργασία ξεπερνούν τους 200000 κάθε χρόνο στην ΕΕ, οι μισοί από αυτούς αφορούν θανάτους από επαγγελματικό καρκίνο! Τα θανατηφόρα εργατικά ατυχήματα ξεπερνούν τα 3.300 αποτελώντας το 2% των συνολικών θανάτων που σχετίζονται με την έκθεση σε παράγοντες κινδύνου στην εργασία!

Στη χώρα μας το 98% των θανάτων που σχετίζονται με την εργοδοτική αυθαιρεσία το κρύβουν. Κράτος και εργοδοσία παρουσιάζουν τους θανάτους από επαγγελματικές ασθένειες ως κοινή νόσο. Οι ζωές των εργατών για αυτούς υπολογίζονται σε χρήμα. Για αυτό πρώτο τους μέλημα είναι:

✓ Να κρύβεται η επαγγελματική νοσηρότητα ώστε να γλιτώσουν την εργοδοσία από το κόστος της αναγνώρισης, καταγραφής, μελέτης, αποκατάστασης και αποζημίωσης των επαγγελματικών ασθενειών.

✓ Να μην υπάρχει ασφαλιστική κάλυψη του επαγγελματικού κινδύνου, με ασφάλιστρο που να πληρώνει αποκλειστικά ο εργοδότης και να καλύπτει ουσιαστικά, πλήρως και αποτελεσματικά τη θεραπεία, αποκατάσταση επαγγελματικών ασθενειών και εργατικών ατυχημάτων και η πλήρη αποζημίωση των θυμάτων της εργοδοτικής αυθαιρεσίας.

Πρακτικά με τη δική τους λογική του «κόστους οφέλους» και αφού έχουν διασφαλίσει να απαλλάσσονται από το «κόστος» για το 98% των θανάτων που σχετίζονται με την εργασία, δεν έχουν κανένα λόγο να ασχοληθούν παραπάνω με την πρόληψη και αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου!

Για αυτό ακριβώς αδιαφορούν για την ουσιαστική αξιοποίηση της εξειδικευμένης συμβολής της ιατρικής επιστήμης στην πρόληψη και αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου. Για αυτό σήμερα συνεχίζεται και παγιώνεται η πλήρης απαξίωση της ιατρικής ειδικότητας της Ιατρικής της Εργασίας. Για αυτό διαιωνίζεται και παγιώνεται η εικονική κάλυψη από γιατρούς μη ειδικευμένους στην συγκεκριμένη ειδικότητα. Για αυτό δεν έχουν διαμορφωθεί τμήματα / κλινικές ιατρικής εργασίας σε δημόσια νοσοκομεία και κέντρα υγείας. Για αυτό απουσιάζουν πλήρως δομές Ιατρικής της Εργασίας από το δημόσιο σύστημα υγείας, που θα μπορούσαν να συμβάλουν και στη διάγνωση, αναγνώριση, καταγραφή και μελέτη της επαγγελματικής νοσηρότητας. Για αυτό απουσιάζουν εξειδικευμένα εργαστήρια ενταγμένα στο δημόσιο σύστημα υγείας και συνδεδεμένα με τα τμήματα Ιατρικής της Εργασίας, που να διασφαλίζουν τη διενέργεια μετρήσεων παραγόντων κινδύνου, βιολογικών δεικτών έκθεσης κοκ. Για αυτό και η πλειοψηφία των εργαζόμενων είναι σήμερα πλήρως ακάλυπτοι από υπηρεσίες Ιατρικής της Εργασίας αφού δεν προβλέπονται σε επιχειρήσεις με λιγότερο από 50 εργαζόμενους. Σε αυτό το πλαίσιο είναι αναμενόμενο να γιγαντώνονται οι ΕΞΥΠΠ και η παροχή ψευδεπίγραφων υπηρεσιών και συγκάλυψης της εργοδοτικής ευθύνης.

Για τα εργατικά ατυχήματα και τις επαγγελματικές ασθένειες δε φταίει η κακιά η ώρα. Η αιτία είναι η ίδια αιτία που οδήγησε σε τραγωδίες όπως το δυστύχημα στα Τέμπη, την πυρκαγιά στο Μάτι, τις πλημμύρες σε Μάνδρα και Θεσσαλία κ.λπ.. Είναι η ίδια αιτία που οδηγεί σε έλλειψη μέτρων ασφάλειας στα σχολεία και άλλες δραστηριότητες, σε έλλειψη αντισεισμικής θωράκισης των κτιρίων.

Με βάση την πρόοδο της επιστήμης και της τεχνολογίας υπάρχουν μέτρα που μπορεί να ληφθούν ώστε οι εργαζόμενοι και η κοινωνία να είναι ασφαλείς στην εργασία, στην εκπαίδευση, στη μεταφορά, σε κάθε κοινωνική δραστηριότητα. Όμως στο σημερινό σύστημα, το αν και ποια μέτρα θα ληφθούν, δεν καθορίζεται με κριτήριο την προστασία της υγείας και της ασφάλειας των εργαζομένων και του λαού, δεν καθορίζεται με κριτήριο την προστασία του περιβάλλοντος και συνολικά της κάλυψης των κοινωνικών αναγκών. Στο σημερινό σύστημα η ανθρώπινη ζωή μπαίνει στο ζύγιτου κόστους-οφέλους υπέρ του κεφαλαίου. Με αυτό το κριτήριο αποφασίζουν οι εργοδότες το αν και τι μέτρα θα πάρουν για την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων, με αυτό το κριτήριο σχεδιάζεται η ασφάλεια των μεταφορών, με αυτό το κριτήριο σχεδιάζεται η πολιτική προστασία. Την κερδοφορία και την ανταγωνιστικότητα του κεφαλαίου την πληρώνουν οι εργαζόμενοι και ο λαός με επαγγελματικές ασθένειες, εργατικά ατυχήματα, θανάτους, αναπηρίες, καταστροφή του περιβάλλοντος.

Στους χώρους δουλειάς απουσιάζουν στοιχειώδη μέτρα, όπως ενδεικτικά τεχνικά μέτρα προστασίας για πτώση ή καταπλάκωση, μηχανήματα και τεχνικός εξοπλισμός με τις αναγκαίες προδιαγραφές και συστήματα ασφαλείας, έλεγχος και προληπτική συντήρηση, διαδικασίες ασφαλούς εργασίας, πυροπροστασία κ.ά. Οι εργαζόμενοιξεθεώνονται δουλεύοντας ατέλειωτες ώρες, πολλές φορές χωρίς διάλλειμα, με εντατικοποίηση της εργασίας, χωρίς εκπαίδευση και τον αναγκαίο αριθμό προσωπικού για κάθε εργασία. Αναγκάζονται να δουλεύουν σε ανασφαλείς συνθήκες χωρίς να έχουν εξασφαλιστεί τα μέτρα προστασίας, σε δύσκολες καιρικές συνθήκες (όπως π.χ. υψηλές ή χαμηλές θερμοκρασίες, έντονα καιρικά φαινόμενα), σε επιβαρυντικές εργασίες που οδηγούν σε μυοσκελετικά και άλλα προβλήματα. Θάνατοι από καρδιολογικά προβλήματα, εγκεφαλικά κ.ά., που χαρακτηρίζονται στις εκθέσεις της Επιθεώρησης Εργασίας «παθολογικά ατυχήματα», στην πραγματικότητα οφείλονται στις συνθήκες εργασίας. Για βλαπτικούς παράγοντες όπως επικίνδυνα χημικά, ακτινοβολίες κ.ά., που οδηγούν σε σοβαρές επαγγελματικές ασθένειες, μεταξύ αυτών ο καρκίνος, δεν γίνονται καν μετρήσεις στους χώρους εργασίας, απουσιάζει ο στοχευμένος ιατρικός έλεγχος των εργαζομένων, δε λαμβάνονται τα αναγκαία μέτρα προστασίας. Η αύξηση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης, οι ελαστικές εργασιακές σχέσεις όπως η «διευθέτηση του χρόνου εργασίας», που εφαρμόζονται με βάση τις κατευθύνσεις της ΕΕ, επιβαρύνουν την υγεία και ασφάλεια των εργαζομένων. Μετά την πανδημία πάγιες επιδιώξεις του κεφαλαίου όπως τα ελαστικά ωράρια, η εκ περιτροπής προσέλευση, η τηλεργασία, επιταχύνθηκαν με αποτέλεσμα την παραπέρα εντατικοποίηση της εργασίας για τους εργαζόμενους και την αύξηση της κερδοφορίας, της ανταγωνιστικότητας για τους εργοδότες. Αυτή την ανάπτυξη θέλουν να την παρουσιάσουν ανάπτυξη για όλους…

Όλες οι κυβερνήσεις διατήρησαν ένα πλαίσιο, όπου ο κρατικός έλεγχος είναι σταγόνα στον ωκεανό, αναποτελεσματικός και πολλές φορές ουσιαστικά ψευδεπίγραφος. 

Χαρακτηριστικό παράδειγμα η απουσία ουσιαστικού ελέγχου στην εργοδοσία για την εφαρμογή της υπάρχουσας νομοθεσίας για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία. Οι ελάχιστοι επιθεωρητές υγείας και ασφάλειας (240 σε ολόκληρη την χώρα) σε σχέση με το σύνολο των χώρων εργασίας και η απουσία στοιχειώδους εξοπλισμού είναι η μία πλευρά, που δένει αντικειμενικά τα χέρια, σε ένα ορισμένο βαθμό, όσες καλές προθέσεις και αν υπάρχουν από τους ίδιους τους εργαζόμενους στην Επιθεώρηση. Σε περιοχές με δεκάδες χιλιάδες μισθωτούς εργαζόμενους (Δωδεκάνησα, Χαλκιδική, κτλ) είτε δεν υπάρχουν Τμήματα της Επιθεώρησης Υγείας & Ασφάλειας, είτε αυτά είναι τελείως υποστελεχωμένα. Αυτές τις ελλείψεις βέβαια συχνά επικαλούνται ως δικαιολογία η ηγεσία της Επιθεώρησης και του υπουργείου εργασίας όταν αποκαλύπτεται ο προσχηματικός χαρακτήρας των ελέγχων. Οι έλεγχοι που γίνονται για τις αιτίες των εργατικών ατυχημάτων δεν προσανατολίζονται στην εργοδοτική ευθύνη, συχνά υπάρχει προσπάθεια μετατόπισης της ευθύνης στις πλάτες του εργαζόμενου που έπαθε το «ατύχημα», στον Τεχνικό Ασφάλειας κ.ά. Η μετατροπή της Επιθεώρησης Εργασίας σε «Ανεξάρτητη Αρχή» επιδεινώνει την κατάσταση. Για να ελεγχθούν έστω μια φορά όλοι οι χώροι εργασίας θα απαιτούνταν χρόνια! Ακόμα όμως και με τις ελλείψεις να δεσπόζουν και να περιορίζουν τις δυνατότητες συστηματικών και ουσιαστικών ελέγχων, αν ο προσανατολισμός ήταν στην ανάδειξη της εργοδοτικής ευθύνης και των δυνατοτήτων πρόληψης και αντιμετώπισης του επαγγελματικού κινδύνου που δεν λαμβάνονται με κριτήριο το κέρδος, θα είχαμε έστω και ενδεικτικά ορισμένα αποτελέσματα.

Στην ίδια κατεύθυνση της απουσίας μέτρων προστασίας και της θωράκισης της ανταγωνιστικότητας και της κερδοφορίας του κεφαλαίου βρίσκονται η εμπορευματοποίηση του τομέα υγείας και ασφάλειας της εργασίας, η υποβάθμιση της αναγκαίας επιστημονικής έρευνας, η διατήρηση σκόπιμων ελλείψεων στο νομοθετικό πλαίσιο (π.χ. προδιαγραφές και κριτήρια για μια σειρά ζητήματα, ρόλος Τεχνικού ασφάλειας και Ιατρού εργασίας),η παραπέρα εμπορευματοποίηση του ανεπαρκούς και υποβαθμισμένου δημόσιου τομέα της Υγείας – Πρόνοιας, η μη εφαρμογή του θεσμού των ΒΑΕ σε μια σειρά κλάδους κ.λπ. Για όλα αυτά ευθύνονται όλες οι κυβερνήσεις μέχρι σήμερα.

Με αφορμή την 28η Απρίλη, παγκόσμια ημέρα για την υγεία και ασφάλεια στην εργασία, απευθυνόμαστε στους εργαζόμενους και τις εργαζόμενες καλώντας σε μαχητική, αγωνιστική διεκδίκηση για την προστασία της ζωής και της υγείας μας, την πρόληψη και αντιμετώπιση του επαγγελματικού κινδύνου.

Κανείς εργαζόμενος δεν πρέπει να σκύψει το κεφάλι στους εκβιασμούς της εργοδοσίας. Η ζωή και η υγεία δεν μπορεί να μπαίνει σε κανένα ζύγι με κέρδη και ζημιές.

Τώρα να δυναμώσουμε τις Επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας των Εργαζομένων (ΕΥΑΕ) και τα ταξικά σωματεία, να απαιτήσουμε μαχητικά, αγωνιστικά: 

• Λήψη όλων των αναγκαίων μέτρων για την πρόληψη εργατικών ατυχημάτων και  επαγγελματικών ασθενειών, με ουσιαστικό έλεγχο της εργοδοτικής ευθύνης.
• Αποφασιστική ενίσχυση του ανθρώπινου δυναμικού και της υλικοτεχνικής υποδομής της  Επιθεώρησης Εργασίας σε όλους τους νομούς της χώρας. Συνδυασμένη, με σαφή διακριτά  καθήκοντα, δράση των Επιθεωρήσεων Ασφάλειας και Υγείας με τις Επιθεωρήσεις  Εργασιακών Σχέσεων για την αντιμετώπιση όλων των παραγόντων που επηρεάζουν την υγεία  και ασφάλεια (π.χ. εξοντωτικά ωράρια, μαύρη εργασία, εργασία ανηλίκων κλπ.).  Προσανατολισμός των επιθεωρήσεων στον έλεγχο της εργοδοτικής ασυδοσίας, στην  αποκλειστική εργοδοτική ευθύνη για την πρόληψη και αντιμετώπιση του επαγγελματικού  κινδύνου και τις συνέπειές του.
• Δημιουργία κρατικού σώματος Τεχνικών Ασφαλείας και Γιατρών Εργασίας και υπηρεσιών  υγείας και ασφάλειας της εργασίας (ΥΑΕ) ενταγμένων στο αποκλειστικά δημόσιο σύστημα  Υγείας, κατάργηση των ΕΞΥΠΠ και κάθε επιχειρηματικής δραστηριότητας στο χώρο της ΥΑΕ.
• Συστηματική παρακολούθηση της υγείας των εργαζομένων ανάλογα με τον επαγγελματικό  κίνδυνο, με δωρεάν ιατρικές εξετάσεις και ιδιαίτερη φροντίδα στις εγκύους και γενικότερα  στις εργαζόμενες γυναίκες. Να ισχύσει ξανά η απαγόρευση της νυχτερινής εργασίας των  γυναικών στη βιοτεχνία και στη βιομηχανία, ενώ για άλλα επαγγέλματα (π.χ. υγείας,  τουρισμού, επισιτισμού) να απαγορευτεί η νυχτερινή εργασία κατά τη διάρκεια της  εγκυμοσύνης.
• Θεσμοθέτηση μεθοδολογιών και προδιαγραφών, επιστημονική έρευνα με κριτήριο την  εγγενή ασφάλεια και την προσαρμογή του εργασιακού και ευρύτερου περιβάλλοντος στις  ανάγκες των εργαζομένων και του λαού.
• Υπεράσπιση και διεύρυνση του θεσμού των ΒΑΕ και σε άλλους κλάδους και ειδικότητες (σε  ιδιωτικό και δημόσιο τομέα) που δουλεύουν σε ομοιογενείς συνθήκες, ανεξάρτητα από τον  ασφαλιστικό τους φορέα και τη σχέση εργασίας. Άμεση επανένταξη στο θεσμό των κλάδων  που εξαιρέθηκαν το 2011.
• Άμεση διεύρυνση του θεσμού με όλες τις ειδικότητες που η επιτροπή του υπουργείου  εργασίας με το πόρισμά της αναγνωρίζει το βαρύ και ανθυγιεινό χαρακτήρα τους, (όλοι οι  νοσηλευτές, γιατροί και μία σειρά από ειδικότητες υγειονομικών στα δημόσια νοσοκομεία,  εργαζόμενοι στους προβλήτες 2 και 3 του ΣΕΜΠΟ στο Ν. Ικόνιο κ.ά.). Μείωση του χρόνου  εργασίας για τα ΒΑΕ 6ωρο/5ήμερο/30ωρο και αύξηση των ημερών αδείας. Καθιέρωση  επιδόματος Βαριάς Ανθυγιεινής Εργασίας. Μείωση των ορίων ηλικίας συνταξιοδότησης στα  50 για τις γυναίκες και 55 για τους άντρες που εργάζονται στα ΒΑΕ. Καταβολή του  ασφάλιστρου των ΒΑΕ από τους εργοδότες και το κράτος, απαλλαγή των εργαζομένων από  τις εισφορές.
• Ουσιαστική καταγραφή εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών. Αναγνώριση  επαγγελματικών ασθενειών σε υγειονομικούς που νόσησαν με COVID 19 στην εργασία τους,  αλλά και σε άλλους εργασιακούς χώρους (χώροι εργασίας που έγιναν εστίες υπερμετάδοσης, μετάδοση εντός εργασίας, χώροι εργασίας με αυξημένο κίνδυνο έκθεσης όπως ενδεικτικά  ΜΜΜ κ.ά).
• Να επαναλειτουργήσουν οι Μεικτές Επιτροπές Υγείας και Ασφάλειας στις Κατασκευές και τα  Ναυπηγεία.
• Πλήρης κάλυψη των αναγκών των εργαζομένων από τον επαγγελματικό κίνδυνο με ευθύνη  του κράτους και αποκλειστική επιβάρυνση του κεφαλαίου.
• Πλήρης και απολύτως δωρεάν κάλυψη της νοσοκομειακής και ιατροφαρμακευτικής  περίθαλψης, της ιατρικής αποκατάστασης σε περίπτωση εργατικού ατυχήματος ή  επαγγελματικής ασθένειας.
• Πλήρεις αποδοχές για τους εργαζόμενους για όλο το διάστημα απουσίας από την  εργασία λόγω εργατικού ατυχήματος ή επαγγελματικής ασθένειας (όπως εάν  δούλευαν), επανεκπαίδευση, επανένταξη στην εργασία.
• Πλήρης σύνταξη γι’ αυτούς που δεν μπορούν να εργαστούν ή στις οικογένειές τους  σε περίπτωση θανάτου.
• Αύξηση της φορολογίας του κεφαλαίου και των εργοδοτικών εισφορών, επιπλέον  αύξηση αυτών και επιβολή προστίμων όταν αυξάνεται η επικινδυνότητα (π.χ.  επιχειρήσεις με θανατηφόρα ατυχήματα, υψηλή επαγγελματική νοσηρότητα κ.λπ.).
• Μείωση της φορολογίας των εργαζομένων, μείωση των ασφαλιστικών εισφορών των  εργαζομένων στον κλάδο σύνταξης, στην κατεύθυνση της κατάργησής τους και άμεση  κατάργηση των εισφορών στον κλάδο Υγείας με το κόστος να επιβαρύνει το  κεφάλαιο.
• Άμεση διακοπή όλων των εργασιών στις περιοχές που επηρεάζονται από φυσικές και  τεχνολογικές καταστροφές, λήψη μέτρων προστασίας της υγείας και ασφάλειας των  εργαζομένων με πλήρη αποζημίωση των ημερομισθίων τους.
• Άμεση διακοπή όλων των υπαίθριων εργασιών όταν η θερμοκρασία ξεπεράσει τους 38 οC ή  και σε χαμηλότερες θερμοκρασίες ανάλογα με τη σχετική υγρασία (π.χ. Υ.Α.  Δ7/Α/οικ.12050/2223/23.5.2011, Άρθ.23 Παρ.4, Εγκύκλιος 52903/26.5.2023, ΥΑ  65581/12.7.2023). Αντίστοιχα, άμεση διακοπή εργασιών σε ιδιαίτερα επιβαρυμένους  θερμικά χώρους (γιαπιά, μηχανοστάσια, χυτήρια, ναυπηγικές εργασίες, υαλουργίες,  μηχανουργεία, θερμοκήπια κ.λπ.). Πλήρης καταβολή του ημερομισθίου χωρίς καμία  περικοπή.
• Πλήρης αποχή από την εργασία, όταν επικρατούν συνθήκες καύσωνα, των εργαζομένων που  εντάσσονται σε ομάδες υψηλού κινδύνου (ενδεικτικά καρδιοπαθείς, πνευμονοπαθείς,  διαβητικοί, νεφροπαθείς, εγκυμονούσες κ.λπ.). Πλήρης καταβολή του ημερομισθίου.
• Συχνά διαλείμματα κατάλληλης διάρκειας, ανάλογα με τις συνθήκες περιβάλλοντος και τα  χαρακτηριστικά της εργασίας, της έντασης εργασίας και της χρησιμοποιούμενης στολής  εργασίας – ΜΑΠ, για την πρόληψη της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων.
• Περιορισμός βαριών εργασιών όταν οι συνθήκες θερμοκρασίας και υγρασίας δημιουργούν  ασφυκτικές συνθήκες. Διάθεση σε συνεχή βάση στους εργαζόμενους πόσιμου δροσερού  νερού κοντά στη θέση εργασίας τους. Δημιουργία κατάλληλων κλιματισμένων χώρων  διαλείμματος για την ανάπαυση των εργαζομένων.

Επιτροπή Υγείας και Ασφάλειας του ΠΑΜΕ