Αιδώς Αργείοι…
Καταγγέλλουμε την πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ, που βάζει τον ακρογωνιαίο λίθο στην εμπορευματοποίηση της πολιτιστικής κληρονομιάς και των φορέων της. Αυτή τη φορά, η ηγεσία του ΥΠΠΟ ενσωματώνει τρία κρίσιμα άρθρα στο σχέδιο νόμου «Μέτρα για τη διαφύλαξη και την ανάδειξη της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς, την προστασία και ενίσχυση του ελληνόφωνου τραγουδιού και της ορχηστρικής μουσικής απόδοσης του ελληνόφωνου τραγουδιού και την προστασία και διάχυση της ελληνικής γλώσσας, στο πλαίσιο της διαφύλαξης και ανάδειξης της άυλης πολιτιστικής κληρονομιάς -Ρυθμίσεις για τον εκσυγχρονισμό της εμπορικής πολιτικής του Οργανισμού Διαχείρισης και Ανάπτυξης Πολιτιστικών Πόρων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Πολιτισμού», φέρνοντας σαρωτικές αλλαγές στην υπάρχουσα αρχαιολογική νομοθεσία.
Τα άρθρα ανοίγουν διάπλατα το δρόμο για την περαιτέρω εμπορευματοποίηση κάθε πτυχής και αρμοδιότητας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, παρακάμπτοντας τόσο τον Αρχαιολογικό Νόμο και το Σύνταγμα όσο και τις διεκδικήσεις και τα πάγια αιτήματα των συλλογικών φορέων των εργαζομένων του Πολιτισμού. Με τεχνάσματα και ύπουλες μεθοδεύσεις, η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ προσπαθεί να αποκρύψει μια ακόμα νομοθετική ρύθμιση, που προωθεί την εξυπηρέτηση των επιχειρηματικών ομίλων σε βάρος της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας και της πολιτιστικής κληρονομιάς.
Συγκεκριμένα, τα επίμαχα άρθρα προβλέπουν τις ακόλουθες αλλαγές για το ΥΠΠΟ:
- Πίσω από τις διατάξεις του άρθρου 27 του νομοσχεδίου, σε συνδυασμό με τις εξουσιοδοτικές διατάξεις του άρθρου 30, το ΥΠΠΟ νομιμοποιεί τα Νομικά Πρόσωπα Δημοσίου Δικαίου,με διορισμένες διοικήσεις, να αναλάβουν το έργο των σωστικών ανασκαφών και, μάλιστα, σε έργα τρίτων. Ανοίγει, λοιπόν, ο δρόμος, ώστε όχι μόνο να απομακρυνθεί το ανασκαφικό έργο και η προστασία των αρχαιοτήτων από τα χέρια των Εφορειών Αρχαιοτήτων, αλλά επιπλέον να διεκπεραιώνεται από διορισμένα Διοικητικά Συμβούλια, στα οποία θα μπορεί να μετέχει ακόμη και η ενδιαφερόμενη εταιρεία, δημόσια ή ιδιωτική.
Η πολιτική ηγεσία του ΥΠΠΟ νομοθετεί ένα μοντέλο διαχείρισης, σύμφωνα με το οποίο διευρύνονται οι αρμοδιότητες των ΝΠΔΔ, καθώς θα μπορούν πλέον να εκτελούν όλο το εύρος των εργασιών, δηλαδή ανασκαφές, αναστηλώσεις, μελέτες, εκδόσεις, εκθέσεις κτλ. Με άλλα λόγια, θα αναλαμβάνουν τις αρχαιολογικές εργασίες που τώρα φέρουν σε πέρας οι Εφορείες Αρχαιοτήτων και οι υπηρεσίες του ΥΠΠΟ. Τα ΔΣ των ΝΠΔΔ θα μπορούν να απαρτίζονται από εκπροσώπους μεγάλων επιχειρηματικών και κατασκευαστικών εταιρειών, που πραγματοποιούν μια «στρατηγική» επένδυση και, ως εκ τούτου, έχουν συμφέρον να συμμετέχουν σε αυτά, ώστε να διασφαλίσουν τις πιο οικονομικά συμφέρουσες αποφάσεις για την εταιρεία, βάζοντας στο ζύγι από τη μία την υλοποίηση των απαραίτητων σωστικών ανασκαφών και από την άλλη τα χρονοδιαγράμματα και τους προϋπολογισμούς της επένδυσης. Εν ολίγοις, τα ΝΠΔΔ, που θεσμοθετεί η ηγεσία του ΥΠΠΟ, αποτελούν τα όργανα στήριξης των επιχειρηματικών ομίλων, για την απρόσκοπτη συνέχιση των επενδύσεων τους, χωρίς πλέον το εμπόδιο της αρχαιολογικής υπηρεσίας και σαφώς σε βάρος της προστασίας της πολιτιστικής κληρονομιάς, των αρχαιολογικών ευρημάτων και των εργαζομένων.
Κορωνίδα των παραπάνω μεθοδεύσεων διάλυσης της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας είναι να δοθεί το θανάσιμο, πλέον, χτύπημα στην υλοποίηση της αυτεπιστασίας, συμπεριλαμβανομένου και του πολυδιάστατου αρχαιολογικού έργου (ανασκαφές, αναστηλώσεις, στερεώσεις, συντηρήσεις, διαμορφώσεις, αναδείξεις κτλ.), δημιουργώντας μοντέλα διαχείρισης (ΝΠΔΔ), με έναν κοινό παρονομαστή: την ιδιωτικοποίηση του αρχαιολογικού έργου και το ξεπούλημα της αυτεπιστασίας. Η αυτεπιστασία, λοιπόν, εσκεμμένα, μεθοδικά και πολύ στοχευμένα απαξιώνεται εδώ και χρόνια και έχει μείνει μόνο ένα θεωρητικό πλαίσιο προστασίας των αρχαιοτήτων. Η απαξίωση των αυτεπιστασιών διαπιστώνεται σε φαινόμενα που βιώνουμε όλοι μας στην εργασιακή μας καθημερινότητα, όπως:
– Ελαστικοποιημένες εργασιακές σχέσεις και εργασιακή ομηρία του ΙΔΟΧ προσωπικού
– Επαναλαμβανόμενες καθυστερήσεις πληρωμών του ΙΔΟΧ προσωπικού
– Σοβαρές ελλείψεις σε σύγχρονο υλικοτεχνικό΄εξοπλισμό
– Ολοένα και περισσότερες αναθέσεις αρχαιολογικών εργασιών σε ιδιωτικές εταιρείες με πρόσχημα την (προσχεδιασμένη) υποστελέχωση
– Κακές συνθήκες εργασίας, χωρίς βασικά μέσα ατομικής προστασίας, με συνέπεια πολλά και σοβαρά εργατικά ατυχήματα
Αντί, λοιπόν, να ληφθούν μέτρα ώστε να βελτιωθεί η υλοποίηση των αυτεπιστασιών και να επιτευχθεί η αναγκαία στελέχωση της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, διαπιστώνουμε ότι το Υπουργείο οδεύει ολοταχώς στην κατάργηση της αυτεπιστασίας, όπως ακριβώς ήθελε να κάνει εξ αρχής και προωθεί την ιδιωτικοποίηση τομέων αρμοδιότητας της Αρχαιολογικής Υπηρεσίας, με τραγικές συνέπειες για τους εργαζόμενους.
- Το ΥΠΠΟ προωθεί την εμπορική και οικονομική εκμετάλλευση των πωλητηρίων των μουσείων και αρχαιολογικών χώρων, μέσω της μίσθωσής τους σε ιδιωτικές επιχειρήσεις. Τα πωλητήρια, που έως τώρα διαχειριζόταν ο ΟΔΑΠ, αποτελούν πεδίο κερδοφορίας για την ανάδοχη εταιρεία και η δημοπράτηση τους αποτελεί ένα ακόμα αποφασιστικό βήμα προς την ιδιωτικοποίηση αρμοδιοτήτων του ΥΠΠΟ. Ο συγκεκριμένος σχεδιασμός αποτελεί μόνον ένα κρίκο στη μακριά αλυσίδα των εκχωρήσεων σε ιδιώτες. Μόνο το προηγούμενο διάστημα δημοπρατήθηκαν τα αναψυκτήρια των αρχαιολογικών χώρων και μουσείων, η διαχείριση των υπηρεσιών στις πύλες εισόδου της Ακρόπολης, οι υπηρεσίες καθαριότητας ορισμένων Εφορειών κ.α.
- Η κατεύθυνση του ΥΠΠΟ, για περαιτέρω εμπορευματοποίηση και ιδιωτικοποίηση των υπηρεσιών, δεν θα μπορούσε να μη συνοδεύεται από ένα ακόμα χτύπημα στα εργασιακά δικαιώματα των εργαζομένων. Τα επίμαχο άρθρο για τον ΟΔΑΠ όχι μόνο δεν δίνει λύση στην εργασιακή ομηρία χιλιάδων συμβασιούχων, αλλά βάζει ένα ακόμα εμπόδιο στην εύρεση εργασίας, καθώς θεσπίζεται η διενέργεια συνέντευξης ως αναπόσπαστο κομμάτι για την επιλογή ΙΔΟΧ προσωπικού, του οποίου η σύμβαση θα διαρκεί μόλις μερικούς μήνες. Το τελευταίο μέτρο, προφανώς, δεν στοχεύει στην απόδειξη των τυπικών προσόντων, αλλά μέσω αυτού ελλοχεύει ο κίνδυνος αποκλεισμού εργαζομένων με συνδικαλιστική δράση ή εργαζομένων που έχουν αντιδράσει σε αντεργατικές αλλαγές ή/και συμπεριφορές. Ταυτόχρονα, οι 430 μόνιμες προσλήψεις φυλακτικού προσωπικού, που έχει εξαγγείλει το ΥΠΠΟ, αποτελούν σταγόνα στον ωκεανό, αφού τα κενά είναι εκατοντάδες.
Οι ανωτέρω αλλαγές δεν έρχονται σαν κεραυνός εν αιθρία. Το ΥΠΠΟ είναι υπεύθυνο για τη διαχρονική απαξίωση των υπηρεσιών, μέσω της τεράστιας υποστελέχωσης, εξυπηρετώντας την πολιτική ενίσχυσης κερδοφορίας των ιδιωτικών επιχειρήσεων στον κατασκευαστικό και πολιτιστικό κλάδο. Την ίδια περίοδο που αρνούνται να προσλάβουν προσωπικό, η επισκεψιμότητα και τα έσοδα στους αρχαιολογικούς χώρους έχει αυξηθεί κατακόρυφα και το ένα ρεκόρ σπάει μετά το άλλο, με τα έσοδα του ΟΔΑΠ για το 2023 να ξεπερνούν τα 150.000.000 ευρώ, απομυζώντας το μόνιμο και έκτακτο προσωπικό. Ταυτόχρονα, κάνουν λόγο για αυξήσεις των τιμών των εισιτηρίων, προχωρούν στις «VIP» επισκέψεις στην Ακρόπολη έναντι μεγάλου ποσού, με σκοπό τη «διευκόλυνση της τουριστικής ανάπτυξης», αποκλείοντας με αυτόν τον τρόπο τις λαϊκές οικογένειες από τον πολιτισμό λόγω του υπέρογκου κόστους.
Αναμφίβολα, οι συγκεκριμένες αλλαγές αποτελούν στόχο που έχουν θέσει διαχρονικά όλες οι πολιτικές ηγεσίες του ΥΠΠΟ, με σκοπό τη σταδιακή απαλλαγή του κράτους από την προστασία, τη φύλαξη και τη διαχείριση της πολιτιστικής κληρονομιάς, διευκολύνοντας την άκρατη κερδοφορία των μεγάλων ομίλων και την εμπορευματοποίηση του πολιτισμού. Άλλωστε, αυτές οι διαρθρώσεις έρχονται σε μία συγκυρία συνολικών ανατροπών για την κοινωνία, όπως η ίδρυση των ιδιωτικών πανεπιστημίων και η εμπορευματοποίηση της υγείας, με το φακελάκι στα απογευματινά χειρουργεία να νομιμοποιείται πλήρως. Τώρα ήρθε η ώρα του Πολιτισμού!
Παλεύουμε ενάντια στην πολιτική του κέρδους των λίγων, που μετατρέπει μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους σε εμπορεύματα, για την κερδοφορία του κεφαλαίου, υποβαθμίζοντας τον πολιτιστικό και παιδαγωγικό ρόλο τους. Παλεύουμε για να γίνει η πολιτιστική κληρονομιά κτήμα όλης της κοινωνίας, χωρίς οικονομικά κριτήρια και ταξικούς φραγμούς, για μία κληρονομιά που θα αποτελεί πηγή γνώσης και μέσω ψυχαγωγίας.
Παλεύουμε για:
– Άμεση απόσυρση των επίμαχων άρθρων που σχετίζονται με την Αρχαιολογική Υπηρεσία
– Άμεση μονιμοποίηση του ΙΔΟΧ προσωπικού, που θα ικανοποιεί την εύρυθμη λειτουργία υπηρεσιών, μουσείων και αρχαιολογικών χώρων την προστασία και ανάδειξη της πολιτιστικής κληρονομιάς της χώρας
– Ουσιαστική αύξηση της κρατικής χρηματοδότησης
– Όχι στην περαιτέρω εμπορευματοποίηση του πολιτισμού
