ΥΠΟΜΝΗΜΑ ΘΕΣΕΩΝ ΕΠΙ ΤΗΣ ΑΝΑΘΕΩΡΗΣΗΣ ΤΟΥ ΚΜΛΕ.

Προτάσεις Βελτίωσης και Κρίσιμα Σημεία Ασφαλείας

ΠΡΟΣ: Ημερίδα του ΤΕΕ,  «Θεσμικό Πλαίσιο Εξορυκτικής Δραστηριότητας: 15 χρόνια Κανονισμός Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ) – Αποτίμηση και προοπτικές»

ΚΟΙΝ.: Φορείς που συμμετέχουν στην Ημερίδα, Σωματεία ΟΜΕ

Αξιότιμα Μέλη της Επιτροπής και συμμετέχοντες φορείς

Με το παρόν υπόμνημα, καταθέτουμε τις θέσεις μας σχετικά με την επιχειρούμενη αναθεώρηση του Κανονισμού Μεταλλευτικών και Λατομικών Εργασιών (ΚΜΛΕ). Ως εργαζόμενοι που δραστηριοποιούμαστε στο ιδιαίτερα απαιτητικό περιβάλλον των υπογείων έργων, τονίζουμε ότι βασικός γνώμονας κάθε αλλαγής πρέπει να είναι η αδιαπραγμάτευτη προστασία της ανθρώπινης ζωής και η τήρηση της Αρχής Προφύλαξης.

Ακολουθούν οι προτάσεις μας, οι οποίες χωρίζονται σε δύο μέρη:

Α) Αιτήματα θεσμικής βελτίωσης και

Β) Διατάξεις ζωτικής σημασίας που δεν πρέπει να τροποποιηθούν επί τα χείρω.

ΜΕΡΟΣ Α:

 ΠΡΟΤΑΣΕΙΣ ΘΕΣΜΙΚΗΣ ΒΕΛΤΙΩΣΗΣ

Θέμα: Μείωση Ορίου Ηλικίας Συνταξιοδότησης Υπογειτών Μεταλλωρύχων

Αίτημα: Θεσμοθέτηση της πλήρους συνταξιοδότησης για τους εργαζόμενους σε υπόγειες στοές στο 50^ο  έτος της ηλικίας.

Τεκμηρίωση: Η εργασία στο υπόγειο περιβάλλον χαρακτηρίζεται από σωρευτική σωματική καταπόνηση, έκθεση σε επιβαρυντικούς παράγοντες (σκόνη, υγρασία, θόρυβος, τεχνητός αερισμός) και ψυχολογική πίεση. Ιατρικά δεδομένα διεθνώς καταδεικνύουν τη μείωση του προσδόκιμου ζωής και την εμφάνιση μυοσκελετικών και αναπνευστικών παθήσεων σε προχωρημένη ηλικία. Η μείωση του ορίου ηλικίας είναι μέτρο κοινωνικής δικαιοσύνης και προστασίας της δημόσιας υγείας. Κατά τη γνώμη μας θα πρέπει να ψηφιστεί ειδικός νόμος και να ενταχθεί στον ΚΜΛΕ με τέτοιο τρόπο ώστε να μην μπορεί καμίακυβέρνηση να τoν ανατρέψει. Ενώ θεωρητικά οιΥπουργοίόλων των κυβερνήσεωναντιλαμβάνονται το δίκαιο του αιτήματος, «δεσμεύονται», όπως μας λένε ότι όχι μόνο δεν μπορούννα μειώσουν τα όρια των συνταξιοδοτήσεων γενικά, αλλά να τα αυξήσουν. Να σας ενημερώσω ότι η συνταξιοδότηση στα 50 ετών για τους υπογείτες μεταλλωρύχους επιτεύχθηκε το 1986, μετα από απαίτηση από τον κλάδο  και αγώνες δεκαετιών από την ΟΜΕ.

Συγκεκριμένα, σχετικά με τις επιπτώσεις στην υγειά των υπογειτών μεταλλωρύχων

Η ιδιαίτερα σκληρή επίπονη και ανθυγιεινή εργασία των Μεταλλωρύχων δημιουργεί σοβαρά προβλήματα και ασθένειες που τους ακολουθούν σε όλη τους την ζωή, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι αυτοί να έχουν μικρό προσδόκιμο ζωής σε σχέση με άλλα επαγγέλματα.

Ορισμένα από αυτά είναι:

1. Μέση – αυχένας, μυοσκελετικά προβλήματα.

Κατά την εργασία οι Μεταλλωρύχοι στα υπόγεια όπου εργάζονται πάνω από 7-8 ώρες συνεχώς και πολλές φορές χωρίς διάλλειμα, χρησιμοποιούν μηχανήματα προκειμένου να κάνουν την εξόρυξη. Αποτέλεσμα της εργασίας αυτής είναι να καταπονούνται υπερβολικά στο σώμα τους, το οποίο τραντάζεται από τους κραδασμούς είτε σε χειροποίητα εργαλεία-μηχανήματα, είτε σε μηχανήματα ερπυστριοφόρα ή τροχοφόρα που μπαίνουν στις στοές. Οι εργαζόμενοι καταπονούνται στη μέση, στον αυχένα, με αφόρητους πόνους στα πόδια και στα χέρια. Σε καθημερινή βάση το πρόβλημα επιδεινώνεται διότι ο εργαζόμενος δεν προλαβαίνει να ξεκουραστεί αρκετά για να πάει στην εργασία τους ξεκούραστος και ασφαλής στην επόμενη βάρδια του.

2. Πνευμόνια – αναπνευστικά προβλήματα

Στις υπόγειες στοές σε βάθος ακόμη και 300 μέτρα κάτω από την επιφάνεια της γης, εργάζονται με μηχανές εσωτερικής καύσεως οι οποίες βγάζουν καυσαέρια και κάπνα, η οποία δεν μπορεί να φύγει από το περιβάλλον με αποτέλεσα οι εργαζόμενοι να αναπνέουν τους επικίνδυνους ρύπους και να έχουν επιπτώσεις σοβαρές στην υγεία τους με αναπνευστικά προβλήματα, όπου σε βάθος χρόνου να δημιουργούνται ασθένειές σοβαρές των πνευμόνων, όπως πνευμονίες καρκίνους κλπ.

Το ίδιο αποτέλεσμα καταπόνησης οι εργαζόμενοι έχουν από τα φουρνέλα, όπου η κάπνα από τις εκρήξεις παραμένει στο περιβάλλον. Η μάσκα που φοράνε δεν μπορεί να κρατήσει το 100% των ρύπων. Πολλοί συνάδελφοί μας αρρωσταίνουν με σοβαρές ασθένειές και αποβιώνουν πριν ολοκληρώσουν τον εργασιακό τους βίο, ή συνταξιοδοτούνται σακατεμένοι και βαριά ασθενείς.

3. Υγρασία μέσα στις Στοές

Στις υπόγειες στοές υπάρχουν πολλά νερά με αποτέλεσμα να δημιουργείται υπερβολική εργασία και να καταπονούνται τα κόκκαλα και τα πνευμόνια.

4. Ελλιπής αερισμός και φωτισμός στις Στοές

Ο αερισμός στις Στοές είναι περιορισμένος και σε ορισμένες θέσεις είναι τεχνικός, αλλά μη επαρκής.

Το ίδιο συμβαίνει και με το φωτισμό, με αποτέλεσμα οι εργαζόμενοι να εργάζονται με τα φώτα των μηχανημάτων.

Οι εταιρείες εξόρυξης συνήθως αρνούνται να ξοδέψουν σημαντικά ποσά για καλύτερες συνθήκες και ασφάλεια στην εργασία.  Οι επιθεωρήσεις είναι εγκληματικά υποστελεχομένες και σπανίως εμφανίζονται όταν τις καλούμε για επιθεώρηση στα Μεταλλεία, ή έρχονται μετα από πολύ καιρό.

5. Τραυματισμοί από πτώσεις πετρωμάτων κατά τη διάρκεια της εργασίας στις υπόγειες Στοές

Σε όλες τις βάρδιες οι πτώσεις των πετρωμάτων είναι συνεχείς με αποτέλεσμα να υπάρχουν τραυματισμοί που δημιουργούν καταπόνηση στο σώμα των εργαζομένων. Σε βάθος χρόνου δημιουργούν σοβαρά προβλήματα στους εργαζόμενους που μπορεί ακόμη  να νοσηλεύουν για μέρες στο Νοσοκομείο ή να υποστούν και χειρουργικές επεμβάσεις.

6. Θανατηφόρα δυστυχήματα.

Στον κλάδο μας έχουμε συχνά σοβαρά ατυχήματα, απρόβλεπτα που σε κάποιες περιπτώσεις καταλήγουν σε θάνατο εργαζομένων.

Η καθημερινότητα της εργασίας των Μεταλλωρύχων στις υπόγειες στοές, είναι μια κατάσταση επικίνδυνή, όπου κανείς δεν γνωρίζει, ανά θα επιστρέψει ζωντανός μετά την εργασία του, αλλά και είναι γνωστό σε όλους ότι το προσδόκιμο ζωής είναι πολύ μικρότερο από το μέσο όρο.

Επισυνάπτονται τα εξής έγγραφα:

1. Επιστολή της ΟΜΕ προς το ΥΠ. ΕΡΓΑΣΙΑΣ Α.Π. 59/7-8-2023 και
2. Απάντηση του Υπουργείου Εργασίας (από αναφορά 188/19-10-2022) στη Βουλή με Α.Π. 1406/17-11-2022

ΜΕΡΟΣ Β:

ΚΡΙΣΙΜΕΣ ΔΙΑΤΑΞΕΙΣ ΑΣΦΑΛΕΙΑΣ (ΚΟΚΚΙΝΕΣ ΓΡΑΜΜΕΣ)

Παραθέτουμε τα σημεία του ΚΜΛΕ και της σχετικής νομοθεσίας που αποτελούν τον πυρήνα της ασφάλειάς μας. Οποιαδήποτε ελαστικοποίηση των παρακάτω, στο όνομα της «αποδοτικότητας», θα αυξήσει εκθετικά τον κίνδυνο σοβαρών ατυχημάτων.

1. Ωράριο Εργασίας και Απαγόρευση Υπερωριών

Σχετική Νομοθεσία: Άρθρο 3 – Ν.Δ. 26/1944 (Ειδική Νομοθεσία Μεταλλείων)

Η ισχύουσα νομοθεσία καθιερώνει το μειωμένο ωράριο (6 ώρες και 45 λεπτά) και απαγορεύει ρητά την υπερωριακή απασχόληση στα υπόγεια.

• Θέση μας: Διατήρηση του υφιστάμενου καθεστώτος χωρίς καμία παρέκκλιση.
• Τεχνική Τεκμηρίωση:
  • Φυσιολογία & Υγεία: Ο μειωμένος χρόνος δεν είναι προνόμιο, αλλά αναγκαίο ιατρικό αντιστάθμισμα για την ανθυγιεινότητα (έλλειψη φυσικού φωτός, σκόνη, αέρια) και τη θερμική καταπόνηση. Η παράταση της έκθεσης αυξάνει τον κίνδυνο χρόνιων παθήσεων.
  • Αντίκρουση επιχειρήματος νέων τεχνολογιών: Παρά τη χρήση ηλεκτρικών μηχανημάτων, η ένταση της παραγωγήςαυξάνεται, οδηγώντας σε πνευματική και σωματική κόπωση.
  • Προληπτική Ασφάλεια: Η απαγόρευση υπερωριών λειτουργεί ως ασφαλιστική δικλείδα. Η κόπωση σε περιβάλλον υψηλού κινδύνου οδηγεί μαθηματικά σε ανθρώπινο λάθος με μοιραίες συνέπειες.

2. Όρια Έκθεσης σε Χημικούς Παράγοντες και Αερισμός

Σχετικά Άρθρα ΚΜΛΕ: Άρθρο 22 & Άρθρο 75

• Θέση μας: Καμία αύξηση των Οριακών Τιμών Έκθεσης (TLV) για σκόνη και καυσαέρια και καμία μείωση των απαιτούμενων όγκων αερισμού.
• Τεχνική Τεκμηρίωση:
  • Μη αναστρέψιμη βλάβη: Η αύξηση των ορίων έκθεσης ισοδυναμεί με αποδοχή πρόκλησης ανεπανόρθωτης βλάβης στην υγεία των εργαζομένων.
  • Αρχή της Προφύλαξης: Η Αρχή της Προφύλαξης αποτελεί το ύψιστο νομικό και τεχνικό κριτήριο. Το μεταλλευτικό περιβάλλον είναι ασταθές. Η αύξηση των TLV δεν λαμβάνει υπόψη: α) Τον κίνδυνο βλάβης των συστημάτων αερισμού, β) Τον κίνδυνο συνέργειας μεταξύ των ρύπων που επιδεινώνουν την επίδραση στην υγεία.
  • Αερισμός: Ο όγκος αέρα (5,66 m³/min/εργαζόμενο & 2,3 m³/min/ίππο) δεν αφορά μόνο τα καυσαέρια, αλλά και τη μείωση της σκόνης, την ψύξη του περιβάλλοντος και την ανανέωση του οξυγόνου.

3. Υποστήριξη Εκσκαφών και Τηλεχειρισμός

Σχετικό Άρθρο ΚΜΛΕ: Άρθρο 74

• Θέση μας: Διατήρηση της υποχρέωσης τοποθέτησης μεταλλικού πλέγματος ακόμη και σε τηλεχειριζόμενες εργασίες (με εξαίρεση μόνο στα τελευταία μέτρα μιας στοάς, όπως ισχύει).
• Τεχνική Τεκμηρίωση:
  • Προστασία Υποδομής: Το πλέγμα προστατεύει τον ακριβό κεφαλαιουχικό εξοπλισμό από καταπτώσεις. Η κατάργησή του θα οδηγήσει σε εργασίες σε επισφαλή περιβάλλοντα με κίνδυνο ζημιών σε εξοπλισμό, αλλά και ανθρωπίνων ζωών.
  • Ασφάλεια Συντήρησης: Ακόμα και αν η εκσκαφή γίνεται εξ αποστάσεως, οι εργαζόμενοι θα κληθούν να εισέλθουν για συντήρηση ή αποκατάσταση βλαβών των μηχανημάτων. Η μη υποστήριξη του μετώπου δημιουργεί μόνιμο κίνδυνο κατάρρευσης για το προσωπικό συντήρησης.

4. Στελέχωση και Τεχνική Επίβλεψη

Σχετικό Άρθρο ΚΜΛΕ: Άρθρο 5 (Προσόντα και καθήκοντα)

• Θέση μας: Καμία μείωση του ελάχιστου υποχρεωτικού αριθμού τεχνικού προσωπικού επίβλεψης.
• Τεχνική Τεκμηρίωση:
  • Άμεση Εποπτεία: Η υπόγεια εργασία απαιτεί φυσική παρουσία για την άμεση λήψη αποφάσεων.
  • Αξία της Εμπειρίας: Τα συστήματα τηλε-εποπτείας δεν μπορούν να υποκαταστήσουν την εμπειρία ενός μηχανικού που αξιολογεί επιτόπου (οπτικά και ακουστικά) τη σαθρότητα ενός μετώπου. Η μείωση προσωπικού αυξάνει το λειτουργικό ρίσκο.

5. Χρήση Εκρηκτικών και Χρόνοι Αναμονής

Σχετικά Άρθρα ΚΜΛΕ: 58 – 61

• Θέση μας: Αυστηρή τήρηση των υποχρεωτικών χρόνων αναμονής μετά την πυροδότηση.
• Τεχνική Τεκμηρίωση:
  • Απομάκρυνση Ρύπων: Ο χρόνος είναι απαραίτητος για την πλήρη απομάκρυνση των τοξικών καυσαερίων των εκρηκτικών.
  • Ασφάλεια Μετώπου: Ο χρόνος αναμονής επιτρέπει τη σταθεροποίηση του μετώπου και την αποκάλυψη τυχόν «κρεμασμένων» επισφαλών πετρωμάτων πριν την είσοδο προσωπικού.

6. Μέσα Διάσωσης και Έκτακτης Ανάγκης

Σχετικά Άρθρα ΚΜΛΕ: 106, 114

• Θέση μας: Καμία έκπτωση στις προδιαγραφές συντήρησης, αριθμού και εκπαίδευσης για τον εξοπλισμό διάσωσης.
• Τεχνική Τεκμηρίωση:
  • Στα υπόγεια, ως κλειστά περιβάλλοντα, η οδός διαφυγής μπορεί να αποκοπεί. Ο πλήρης και άρτια συντηρημένος εξοπλισμός (αυτόνομες συσκευές, σταθμοί διάσωσης) είναι η μοναδική εγγύηση επιβίωσης. Η μείωση των στάνταρ συντήρησης θέτει σε κίνδυνο την αποτελεσματικότητα των μέσων την κρίσιμη στιγμή.

7. Όρια Άμεσης Επέμβασης και Εκκένωσης

Σχετικό Άρθρο ΚΜΛΕ: Άρθρο 78

• Θέση μας: Διατήρηση του ορίου εκκένωσης όταν το οξυγόνο πέσει κάτω από 19,5%.
• Τεχνική Τεκμηρίωση:
  • Διάσωση Ζωής: Το όριο του 19,5% είναι βιολογικά καθορισμένο ως το ελάχιστο ασφαλές. Οποιαδήποτε ελαστικοποίηση (π.χ. ανοχή σε χαμηλότερες τιμές) μειώνει τα περιθώρια αντίδρασης σε περίπτωση έκτακτης ανάγκης, μετατρέποντας μια δυσλειτουργία σε δυνητική τραγωδία.
  • Αξιοπιστία Συστημάτων: Η αλλαγή των ορίων συναγερμού υποβαθμίζει την αξιοπιστία των συστημάτων αυτόματης παρακολούθησης (Άρθρο 77).

8. Σχετικά με τις «παρεμφερείς» εργασίες, που κατά διαστήματα προσπαθούν να επιβάλλουν οι εργοδότες στους εργαζόμενους.

Θεωρούμε πολύ σοβαρό και πολύ επικίνδυνο για τους εργαζόμενους να επιχειρείται από τους εργοδότες να υποχρεώνουν εργαζομένων άλλων ειδικοτήτων να κάνουν και εργασίες που δεν είναι η αρμοδιότητά τους, αλλά δεν παρέχουν και την ανάλογη εμπειρία.

Μια τέτοιαπρόσφατη σχετικά περίπτωση αντιμετωπίσαμε στην από την εταιρεία METLEN ENERGY & METALS στους Βωξίτες Παρνασσού, όπου ήθελε να υποχρεώσει χειριστές να ασχοληθούν και με τηνυποστύλωση των στοών που είναι άλλη εργασία εκτός καθηκόντων τους.

Μετα από καταγγελία του Σωματείου και της ΟΜΕ, στην ΕΜΝΕ, η απάντηση που δόθηκε και είναι σαφής βάσει του ΚΜΛΕ, όπου με σαφήνεια ορίζει ότι δεν επιτρέπεται. Άρα θα πρέπει να διατηρηθούν οι αρμοδιότητες της κάθε ειδικότητας εργαζομένων και να λύνονται τα ζητήματα αυτά με προσλήψεις εξιδεικευμένου προσωπικού για ανάλογες εργασίες στα μεταλλεία.

Επισυνάπτονται για το συγκεκριμένο τα εξής έγγραφα:

1. Επιστολή της ΟΜΕ στην ΕΜΝΕ με ΑΠ. 148/2-7-2025 και
2. Απάντηση της ΕΜΝΕ με ΑΠ: ΥΠΕΝ/ΣΕΝΕ/72724/4454/7-7-20259

9. Να μην επιτρέπονται αντίποινα από του εργοδότες στους εργαζόμενους και στα Σωματεία, όταν επισημαίνουν ή καταγγέλλουν ζητήματα υγιεινής και ασφάλειας.

Έχουμε αντιμετωπίσει και τέτοια φαινόμενα, που αφενός προσπαθούν οι εργοδότες αν επιβάλλουν τρομοκρατία για να μη γίνεται τίποτα, από την άλλη δεν διστάζουν να απολύσουν εργαζομένους για να σπάσουν τη συνοχή των σωματείων, όπως έγινε πρόσφατα από την εταιρεία ΤΕΡΝΑ ΛΕΥΚΟΛΙΘΟΙ ΕΥΒΟΙΑΣ, που απέλυσε μέσα σε 7 μήνες 45 γυναίκες εργαζόμενες σχεδόν 12 χρόνια.

10. Διαχρονική απαίτησή μας για τις επιθεωρήσεις μεταλλείων

Οι δυο επιθεωρήσεις μεταλλείων Νοτίου κα Βορείου Ελλάδας (ΕΜΝΕ & ΕΜΒΕ), είναι υποστελεχομένες και υπάρχουν μόνο 3 επιθεωρητές σε κάθε υπηρεσία.

Θα πρέπει να υπερστελεχωθουν και επιπλέον να γίνουν και νέες σε κάθε νομό που υπάρχει εξορυκτική δραστηριότητα.

Τέλος να συμμετέχουμε στην ομάδα εργασίας από την αρχή της επεξεργασίας μεενδελεχή διαβούλευση και αφού μελετήσουμε με κάθε λεπτομέρεια όλο τον νόμο και διορθώσουμε τις ασάφειες ή «παραθυράκια», αυτό να προταθεί προς την κυβέρνηση για να νομοθετήσει σχετικά, προς όφελος κυρίως της υγείας των όλων εργαζομένων στα μεταλλεία.

Νομίζουμε ότι η εργατική πλευρά θα πρέπει να είναι παρούσα σε αυτή την προσπάθεια.

ΕΠΙΣΥΝΑΠΤΟΝΤΑΙ ΕΓΓΡΑΦΑ ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ ΤΗΝ ΤΟΠΟΘΕΤΗΣΗ 

ΟΜΕ-προς-ΥΠΕΝ-για-ΕΜΝΕ-1-8-2023.pdf

ΣΧΕΤΙΚΑ-ΜΕ-ΤΙΣ-ΠΑΡΕΜΦΕΡΕΙΣ-ΕΡΓΑΣΙΕΣ-ΤΩΝ-ΧΕΙΡΙΣΤΩΝ-ΣΤΑ-ΜΕΤΑΛΛΕΙΑ.pdf

ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑ-ΣΥΝΑΝΤΗΣΗΣ-ΤΗΣ-ΟΜΕ-ΣΤΟ-ΥΠ-ΕΡΓΑΣΙΑΣ-21-10-22-ΓΙΑ-ΑΠΟΛΥΣΕΙΣ-ΔΥΣΤΥΧΗΜΑΤΑ-ΣΤΟΝ-ΚΛΑΔΟ-1.pdf

ΑΠΑΝΤΗΣΗ-ΣΤΗ-ΒΟΥΛΗ-ΓΙΑ-ΟΡΙΑ-ΗΛΙΚΙΑΣ-ΑΠΟ-ΤΟ-ΥΠ-ΕΡΓΑΣΙΑΣ.pdf