Το πρόβλημα της υπερχρέωσης των εργατικών και λαϊκών οικογενειών, που αναγκάστηκαν να δανειστούν από τράπεζες για την κάλυψη μιας σειράς αναγκών τους και δεν μπορούν να ανταποκριθούν στις δανειακές υποχρεώσεις μετά από την κατακόρυφη πτώση του εισοδήματός τους εξ αιτίας της αντιλαϊκής πολιτικής, είναι μεγάλο και διαρκεί εδώ και πολλά χρόνια. Οπωσδήποτε, η οικονομική κρίση της περιόδου 2008-2009 ήταν καθοριστικός παράγοντας. Από τότε οι εργατικές και λαϊκές οικογένειες δεν ανέκτησαν ουσιαστικά ποτέ τα εισοδήματά τους ούτε αντιμετωπίστηκε το πρόβλημα της υπερχρέωσης. Το ΠΑΜΕ, δεκάδες εργατικά σωματεία και λαϊκοί φορείς ανάδειξαν από την πρώτη στιγμή την ανάγκη αλληλεγγύης στις οικογένειες που μαστίζονται.

Το ολοένα και πιο άδικο νομοθετικό πλαίσιο υπηρετούσε στην πραγματικότητα την διάσωση της κερδοφορίας των τραπεζών και έπλεκε σταθερά μια ασφυκτική θηλιά σε βάρος των υπερχρεωμένων νοικοκυριών. Από την ομηρία και τις παγίδες του νόμου Κατσέλη επί ΠΑΣΟΚ, τους ηλεκτρονικούς πλειστηριασμούς και την πώληση των κόκκινων δανείων στα funds επί ΣΥΡΙΖΑ, μέχρι το νέο απαράδεκτο Πτωχευτικό Κώδικα και την κοροϊδία του εξωδικαστικού συμβιβασμού από την κυβέρνηση της ΝΔ. Η παύση της προστασίας της πρώτης κατοικίας και η απελευθέρωση των πλειστηριασμών, η ληστρική δράση των τραπεζών και των εταιρειών απόκτησης και διαχείρισης απαιτήσεων, των γνωστών funds και servicers, οι απορρίψεις αιτήσεων προστασίας από τα αστικά δικαστήρια, το κύμα μαζικών πλειστηριασμών εργατικών και λαϊκών κατοικιών, διαμόρφωσαν ένα εφιαλτικό τοπίο για χιλιάδες οικογένειες. Στο πλαίσιο αυτό, πριν από δύο χρόνια (ήταν Νοέμβριος του 2022), στο ΠΑΜΕ αποφασίσαμε να ενισχύσουμε την Επιτροπή κατά των Πλειστηριασμών με νέο δυναμικό και πολύ περισσότερο με νέα δράση.

Από τότε μέχρι και σήμερα, συγκεντρώθηκε μια πολύτιμη πείρα. Πείρα όμορφη, για το διαρκώς πιο δυνατό ρεύμα αλληλεγγύης που εκδηλώνεται μέσα στο λαό για το συνάδελφο, το συμμαθητή, το συμφοιτητή, τον γείτονα, δείχνοντας την πραγματική διέξοδο από τα λαϊκά βάσανα στη συμπύκνωση του συνθήματος «μόνο ο λαός σώζει το λαό». Πείρα, όμως, ταυτόχρονα και εξοργιστική για την απύθμενη πλέον ασυδοσία και τις τρομοκρατικές πρακτικές των τραπεζών, funds και servicers σε βάρος των εργατικών και λαϊκών οικογενειών. Με τη σημερινή μας συνέντευξη θέλουμε να αποκαλύψουμε τα χαρακτηριστικά αυτής της ασυδοσίας, που συχνά μάλιστα φτάνει να έρχεται σε αντίθεση ακόμα και με αυτούς τους αντιλαϊκούς νόμους, καταπατώντας κάθε ίχνος προστασίας που έχει απομείνει. Θέλουμε  να καταγγείλουμε την κυβέρνηση της ΝΔ, που, όπως και οι προηγούμενες άλλωστε, στηρίζει τα συμφέροντα των κάθε είδους «κορακιών», όπως εύστοχα αποκαλούνται από την λαϊκή έκφραση, και δεν παίρνει κανένα μέτρο για την προστασία από τους πλειστηριασμούς και τις εξώσεις. Όλα τα παραδείγματα που θα αναφέρουμε προέρχονται από την άμεση πείρα της Επιτροπής, αφορούν τις πραγματικές και σε ορισμένες περιπτώσεις πολύ θλιβερές ιστορίες οικογενειών και ανθρώπων -συγκεκριμένων, με ονοματεπώνυμο. Καλούμε τον οποιοδήποτε να μας διαψεύσει, εάν οι αποκαλύψεις μας είναι δήθεν παραπλανητικές.

1. Το πρώτο μεγάλο πρόβλημα, για το οποίο χρειάζεται να μιλήσουμε και το οποίο έχει άλλωστε αναδειχθεί ποικιλότροπα από πλήθος αμέτρητων καταγγελιών, ειδησεογραφικών ρεπορτάζ κ.λπ., αφορά στην τεράστια ταλαιπωρία που αντιμετωπίζουν οι οφειλέτες στην προσπάθεια τους να έχουν οποιαδήποτε επικοινωνία με τις εταιρείες διαχείρισης/τους λεγόμενους servicers, για να ενημερωθούν για τις οφειλές τους και να προχωρήσουν σε διαδικασίες διαπραγμάτευσης για την ρύθμιση των χρεών. Τα τηλεφωνήματα από τις εισπρακτικές με προειδοποιήσεις για κατασχέσεις και πλειστηριασμούς συνεχίζουν να προκαλούν τεράστιο άγχος και πίεση σε χιλιάδες ανθρώπους, αλλά η τηλεφωνική επικοινωνία των ίδιων με τις διάφορες εταιρείες που διαχειρίζονται τις οφειλές τους είναι ένας Γολγοθάς. Ατέλειωτες ώρες αναμονής στον αυτόματο τηλεφωνητή, προτροπή για αποστολή ηλεκτρονικών μηνυμάτων και αιτημάτων σε δύσχρηστες πλατφόρμες που πολλές φορές κρύβουν παγίδες, αντιφατικές και αλληλοαναιρούμενες προτάσεις και δηλώσεις από τους διαφορετικούς υπαλλήλους συχνά με μεγάλες αποκλίσεις χιλιάδων ευρώ στα διάφορα ποσά που πρέπει να καταβληθούν, εξαιρετικά πιεστικές και εκβιαστικές προθεσμίες όπως «μέχρι αύριο πρέπει να κατατεθεί η προκαταβολή» και μάλιστα με την επίκληση της δήθεν επικείμενης αλλαγής πολιτικής από τον επενδυτή, αμέτρητα δικαιολογητικά, μεγάλες καθυστερήσεις στην διεκπεραίωση των αιτημάτων ή στην έκδοση βεβαιώσεων, προσκόμματα στην εκπροσώπηση από δικηγόρο για την διαπραγμάτευση με την απαίτηση για συνεχείς εξουσιοδοτήσεις που θα πρέπει πρώτα να εγκριθούν κ.ά. είναι μερικά μόνο απ’ όσα αντιμετωπίζουν οι οφειλέτες στην προσπάθεια τους να ρυθμίσουν τα χρέη. Οι οφειλέτες αναγκάζονται να προσφεύγουν σε δικηγόρο, ενώ διάφορα συμβουλευτικά κυκλώματα εκμεταλλεύονται την ανάγκη τους.
2. Ένα, επίσης, τεράστιο πρόβλημα είναι οι εκβιαστικές απαιτήσεις εξωπραγματικών προκαταβολών για την ένταξη σε οποιαδήποτε ρύθμιση, που συχνά ξεπερνούν το 10% της συνολικής οφειλής. Δεν λαμβάνονται καθόλου υπόψη τα πραγματικά εισοδήματα και η δυνατότητα αποπληρωμής. Οι φιλικές δήθεν προτροπές για δανεισμό από συγγενείς και φίλους, προκειμένου να μην χαθεί τάχα η ευκαιρία της προσφοράς, είναι συνήθης τακτική. Λες και οι συγγενείς και φίλοι των εργατικών και λαϊκών οικογενειών είναι κάποιοι ζάπλουτοι με ένα μαγικό σακούλι με πολλά χιλιάδες Ευρώ. Μια κυνική και απάνθρωπη διαδικασία, που σμπαραλιάζει κάθε έννοια αξιοπρέπειας. Το μόνο που μετράει είναι τα νούμερα και οι αριθμοί, η οφειλή και η αξία της κατοικίας. Όταν ο περιβόητος «αόρατος» επενδυτής, όπως κατ’ εξοχήν επικαλούνται στις γνωστές εταιρείες διαχείρισης, βλέπει μία κατοικία με αξία που μπορεί να καλύψει μεγάλο μέρος της οφειλής, τότε ο πλειστηριασμός είναι η επιλογή του. Ανεξάρτητα από τα προβλήματα, την κατάσταση και την θέση μιας οικογένειας, όπως και πολύ περισσότερο εάν αυτό το σπίτι είναι οι κόποι κι ο ιδρώτας μιας ολόκληρης ζωής. Μάλιστα, πολλές φορές ακούγεται και ο αμίμητος ισχυρισμός «Μπείτε στην θέση του επενδυτή»! Μήπως, άραγε, οι εργαζόμενοι, που βασανίζονται από τις συνέπειες της αντιλαϊκής πολιτικής, και οι τράπεζες και τα funds, που έχουν στην υπηρεσία τους άδικους νόμους και ένα ολόκληρο σύστημα, διαπραγματεύονται με ίσους όρους;
3. Φυσικά, το πρόβλημα δεν σταματά στις εξωπραγματικές προκαταβολές, που στην πραγματικότητα εκμηδενίζουν κάθε απόπειρα προσπάθειας ρύθμισης, αλλά αφορά και στις δυσβάσταχτες δόσεις που επιβάλλονται. Όλα αυτά συνδυάζονται με τη συντριπτική άρνηση αποδοχής από τράπεζες και funds των στοιχειωδώς ρεαλιστικών προτεινόμενων ρυθμίσεων, που προκύπτουν από την πλατφόρμα και τους αλγόριθμους του εξωδικαστικού συμβιβασμού. Όταν, μάλιστα, υπάρχουν ταυτόχρονα χρέη στην εφορία και γενικά στο Δημόσιο, που εντάσσονται στην διαδικασία του εξωδικαστικού, οι τράπεζες και τα funds σπάνια συναινούν στην όποια πρόταση. Πάντοτε με την ίδια, επαναλαμβανόμενη δήθεν αιτιολογία ότι η «πρόταση ρύθμισης δεν είναι συμφέρουσα/βιώσιμη λύση». Αποδεικνύοντας περίτρανα το φιάσκο και την κοροϊδία του εξωδικαστικού συμβιβασμού, τον οποίο διαφημίζει η κυβέρνηση της ΝΔ ως δήθεν δίχτυ προστασίας.
4. Ιδιαίτερη αναφορά χρειάζεται να γίνει στο δήθεν προστατευτικό πλαίσιο της ευαλωτότητας. Οπωσδήποτε, το καθοριστικό στοιχείο είναι τα ίδια τα κριτήρια της λεγόμενης ευαλωτότητας, που ουσιαστικά αφορούν περιπτώσεις εξαθλίωσης και απόλυτη ένδειας, δηλαδή ένα πολύ μικρό ποσοστό ανθρώπων. Με εισόδημα 7.001 Ευρώ, ένας άνθρωπος παύει να θεωρείται ευάλωτος! Πέρα από αυτό, όμως, η πρακτική των εταιρειών διαχείρισης είναι ακόμα και σ’ αυτές τις περιπτώσεις, απαράδεκτη. Η προσκόμιση της βεβαίωσης ευαλωτότητας, θεωρητικά, δεν επιτρέπει τη συνέχιση του πλειστηριασμού. Όμως, συχνά, ακόμα και σ’ αυτές τις περιπτώσεις, ο πλειστηριασμός αναστέλλεται την τελευταία στιγμή, ακόμα και την ίδια μέρα, πολλές φορές μετά από παρεμβάσεις και κινητοποιήσεις, με αποτέλεσμα ένα αφόρητο άγχος και τεράστια πίεση σ’ αυτούς τους ανθρώπους.
5. Όλοι μπορούμε να αντιληφθούμε ότι όλα τα παραπάνω είναι πολλαπλάσια βασανιστικά για τις οικογένειες με μέλη ΑΜΕΑ. Η κυβέρνηση της ΝΔ επαίρεται για την δήθεν λύση με την τελευταία νομοθετική παρέμβασή της για τη μείωση στο μισό όλων των σχετικών εισοδηματικών και εν γένει κριτηρίων για την ένταση των ανθρώπων ΑΜΕΑ στο πλαίσιο προστασίας των ευάλωτων. Όμως, οι νέες διατάξεις ήρθαν μετά από μεγάλους αγώνες και κινητοποιήσεις του κινήματος ΑΜΕΑ και συνολικά του εργατικού και λαϊκού κινήματος, με ένα πρωτόγνωρο κύμα αλληλεγγύης σε πολλές περιπτώσεις. Έπρεπε να προηγηθούν οι ιστορίες στα Πετράλωνα, στην Πετρούπολη, στον Κολωνό κ.ά. Αν και σ’ αυτές τις ιστορίες, οι εξώσεις δεν αποτράπηκαν τελικά σε όλες τις περιπτώσεις/ανάπηροι άνθρωποι ξεσπιτώθηκαν. Χρειάζεται, όμως, απ’ αυτό το βήμα να αναδείξουμε και μια άλλη ιδιαίτερη πλευρά, που δεν μπορεί να παραγνωρίζεται και να αποσιωπάται. Οι οικογένειες με μέλη ΑΜΕΑ αντιμετωπίζουν τεράστια βάσανα στην ζωή τους, οικονομικά, ψυχολογικά, μια σκληρή καθημερινότητα. Συχνότατα ούτε είναι σε θέση να ασχοληθούν με κάθε είδους διαδικασία, προθεσμίες κ.λπ. ούτε να απευθυνθούν σε δικηγόρους. Ο πλειστηριασμός και η έξωση έρχονται χωρίς να το καταλάβουν, όπως εύστοχα λέγεται. Η προστασία της κατοικίας σ’ αυτή την κατηγορία ανθρώπων, με κάθε τρόπ, είναι αδήριτη ανάγκη, εκ των ων ουκ άνευ όρος επιβίωσης.
6. Η ασυδοσία των εταιρειών διαχείρισης είναι ακόμα πιο αποκαλυπτική στις περιπτώσεις υπερχρεωμένων νοικοκυριών, που έχουν υπαχθεί στο νόμο Κατσέλη. Το τεράστιο πρόβλημα αφορά στον έντοκο χαρακτήρα των δόσεων για την διάσωση της πρώτης κατοικίας, διάταξη που ίσχυε από την αρχή ψήφισης του νόμου και διατηρήθηκεσε όλες τις τροποποιήσεις του από όλες τις κυβερνήσεις μέχρι σήμερα. Οι servicersσυχνά δεν παρέχουν αναλυτική ενημέρωση ούτε εκδίδουν τα ζητούμενα δοσολόγια, με αποτέλεσμα να εμφανίζονται συσσωρευμένες οφειλές από τόκους παρά τις καταβολές. Οι οφειλέτες χάνουν ουσιαστικά την προστασία από τις δικαστικές αποφάσεις, διότι δεν μπορούν να υπολογίσουν τον τόκο! Φυσικά, το μέγιστο πρόβλημα είναι το ίδιο το ύψος του τόκου, που προκύπτει από τα μεγάλα επιτόκια της περιόδου οδηγώντας σε δυσθεώρητες δόσεις. Εκεί, όμως, που η ασυδοσία των funds και servicersαπογειώνεται είναι κατά τον υπολογισμό των τόκων. Πιο συγκεκριμένα, παρά τις δικαστικές αποφάσεις που έχουν κρίνει ότι ο τόκος υπολογίζεται επί της δόσης και όχι επί του συνολικού κεφαλαίου της οφειλής, εκείνοι εξακολουθούν να προβαίνουν στον εσφαλμένο υπολογισμό των τόκων επί του κεφαλαίου. Για παράδειγμα μηνιαία δόση των 420,33 ευρώ σύμφωνα με την δικαστική απόφαση, έχει εκτοξευθεί στο υπερδιπλάσιο ποσό των 756,27 ευρώ, δηλαδή με αύξηση κατά 80% περίπου! Οι οφειλέτες αδυνατούν να πληρώσουν τα υπέρογκα αυτά δοσολόγια, χάνουν την προστασία της δικαστικής απόφασης και κινδυνεύουν με πλειστηριασμό της κατοικίας τους. Μόνος δρόμος είναι να καταθέσουν νέα αίτηση ερμηνείας της δικαστικής απόφασης στο Δικαστήριο που την εξέδωσε, δηλαδή νέα μεγάλα έξοδα και δαπάνες. (Μάλιστα, με το νέο δικαστικό χάρτη που ψήφισε η κυβέρνηση της ΝΔ, οι αιτήσεις αυτές θα δικάζονται πλέον όχι από τα καταργημένα Ειρηνοδικεία αλλά από τα Πρωτοδικεία, με μεγαλύτερα παράβολα). Τα δικαστήρια κάνουν δεκτές τις σχετικές αιτήσεις, αλλά οι εταιρείες καταθέτουν τις ήδη προετοιμασμένεςcopypaste εφέσεις τους! Η οικονομική, αλλά και ψυχολογική, εξόντωση των οφειλετών είναι τελικά απερίγραπτη. Στο σημείο αυτό χρειάζεται να υπογραμμίσουμε ότι το ΚΚΕ κατέθεσε σχετική νομοθετική τροπολογία για την τροποποίηση του νόμου, ώστε να λυθεί το ζήτημα των τόκων και να παύσει η ταλαιπωρία και τα έξοδα των νέων αιτήσεων ερμηνείας, αλλά η κυβέρνηση της ΝΔ κώφευσε για άλλη μια φορά στο στοιχειώδες αυτό μέτρο ανακούφισης.
7. Εξάλλου, fundsκαιservicersαξιοποιούν και επικαλούνται το νόμο και τις δικαστικές αποφάσεις κατά το δοκούν και ανάλογα πάντα με τα συμφέροντά τους. Οι οφειλέτες αναγκάζονται ξανά και ξανά σε νέες δικαστικές αιτήσεις, ανακοπές, αιτήσεις αναστολής κ.λπ., σε ατέλειωτους δαπανηρούς δικαστικούς αγώνες. Υπάρχουν καταγεγραμμένες περιπτώσεις, που οι εταιρίες παραβιάζουν τις δικαστικές προσωρινές διαταγές για την απαγόρευση πλειστηριασμού και προχωρούν κανονικά επικαλούμενες διάφορα νομικά τερτίπια – σταματούν μόνο μετά από κινητοποιήσεις. Συνήθης, επίσης, τακτική είναι η καταχρηστική έκδοση διαταγών πληρωμής παρά την προηγούμενη ρύθμιση της οφειλής, που πληρώνεται κανονικά.
8. Τέλος, θα θέλαμε να αναφερθούμε σε ορισμένες κατηγορίες υπερχρεωμένων νοικοκυριών, που οικογένειες αναγκάστηκαν να οδηγηθούν στον δανεισμό για την εξασφάλιση της πρώτης κατοικίας τους και σήμερα βρίσκονται σε απόγνωση από τον κίνδυνο του πλειστηριασμού. Πρόκειται για γνωστές κατηγορίες, για τις οποίες έχουν αναπτυχθεί αγώνες και έχουν κατατεθεί συγκεκριμένες προτάσεις, αλλά καμία κυβέρνηση δεν έχει πάρει μέχρι σήμερα κανένα μέτρο. Είναι οι περιπτώσεις του δανεισμού με ελβετικό φράγκο, περιπτώσεις ανθρώπων φτωχών που δανείστηκαν από τον ΟΕΚ αλλά σήμερα το δάνειο τους έχει περάσει στην επιθετικότητα των τραπεζών και funds, περιπτώσεις προσφύγων που είχαν δανειστεί με την εγγύηση του Δημοσίου αλλά δέχονται καθημερινά εξώδικα τραπεζών και απειλές πλειστηριασμών.

Θα μπορούσαμε να μιλάμε για πολλή ώρα. Τα παραδείγματα είναι αμέτρητα. Σε κάθε περίπτωση, αυτό που επιβεβαιώνεται από όλη την πείρα της Επιτροπής είναι η αδίστακτη, ασύδοτη και ληστρική επιθετικότητα των τραπεζών, fundsκαιservicersπου βλέπουν μόνο νούμερα και αλγόριθμους και όχι ανθρώπους και οικογένειες. Άλλωστε, γι’ αυτούς ισχύει μόνο ο σιδερένιος νόμους του κέρδους. Η διατήρηση της κερδοφορίας τους και η εξυγίανση των χαρτοφυλακίων τους συχνά προτιμά τους πλειστηριασμούς κατοικιών και τη συγκέντρωση γης, αντί για μακρόχρονες βιώσιμες για τα λαϊκά νοικοκυριά ρυθμίσεις, πρακτικές που σχετίζονται με γενικότερες εξελίξεις στην αγορά του λεγόμενου realestate.Ο μόνος παράγοντας, που έχει αποδειχθεί ότι μπορεί να βάλει φρένο στις ορέξεις τους είναι η εργατική και λαϊκή δράση και αλληλεγγύη, η άνοδος της πάλης ενάντια στους πλειστηριασμούς και τις εξώσεις, της διεκδίκησης για την προστασία της εργατικής και λαϊκής κατοικίας και την απαγόρευση των πλειστηριασμών. Στο ΠΑΜΕ θα συνεχίσουμε με ακόμα μεγαλύτερη ένταση την δράση μας και τους δίνουμε υπόσχεση: Δεν θα τους αφήσουμε σε χλωρό κλαρί! Για να μην ξεσπιτωθεί καμία οικογένεια από το σπιτικό της!