Σήμερα με βάση τα πιο πρόσφατα στοιχεία που αφορούν τους μισθούς, πάνω από 1.200.000 εργαζόμενοι αμείβονται με μεικτό μισθό ως 900 ευρώ. Οι 400.000 εργαζόμενοι από αυτούς προσπαθούν να τα βγάλουν πέρα με ένα ποσό που βρίσκεται κάτω από 500 ευρώ μεικτά, δηλαδή κοντά στα 400 ευρώ καθαρά.

Η αντιστοιχία στα επιδόματα ανεργίας είναι απολύτως ευθυγραμμισμένη καθώς τα ποσά ανεργίας προσαρμόζονται ανάλογα με το ύψος του κατώτερου μισθού. Αντίστοιχη αρνητική τροπή είχαν συνολικά όλες οι κοινωνικές παροχές που έχει ως έργο ο ΟΑΕΔ καθώς και τα έργα που κληρονόμησε από τους καταργηθέντες οργανισμούς των ΟΕΚ-ΟΕΕ.

Καθ’ όλη τη διάρκεια της προηγούμενης δεκαετίας το επίδομα ανεργίας καθηλώθηκε στα 360 ευρώ. Οι επιδοτούμενοι άνεργοι είτε της τακτικής είτε της μακροχρόνια ανεργίας αποτελούσαν ισχνή μειοψηφία στο σύνολο των ανέργων. Αυτή είναι μια πάγια κατάσταση που έχει μονιμοποιηθεί. Το 2021 στους 1.100.000 ανέργους που υπήρχαν κατά μέσο όρο, επιδοτούνταν κάθε μήνα περίπου 110.000 δηλαδή το 11-12% των ανέργων.

Υπενθυμίζεται πως δεν καταγράφονται ως άνεργοι όσοι έχουν εργαστεί έστω και για μία ώρα το μήνα, όσοι εργάζονται με συμβάσεις με την ώρα, με την ημέρα, με μερική απασχόληση και κάθε είδους ευέλικτη εργασιακή σχέση.

Αυτά τονίζονται για να υπάρχει μια ενιαία έστω και πολύ επιφανειακή εικόνα των αριθμών. Τα παραπάνω στοιχεία είναι αληθή, προέρχονται από πηγές Οργανισμών και δεν επιδέχονται αμφισβήτηση ή νόθευση.

Η κυβέρνηση αυτές τις μέρες έχει φέρει προς συζήτηση και ψήφιση ένα νέο νομοσχέδιο για τον ΟΑΕΔ. Όχι για να δυναμώσει το πλέγμα προστασίας των ανέργων ούτε για να διευρύνει τις παροχές. Το νομοσχέδιο της κυβέρνησης για τον ΟΑΕΔ έρχεται να εκτρέψει πλήρως τον Οργανισμό από το ρόλο του.

Μετατρέπεται σε έναν μεγαλέμπορο προγραμμάτων κατάρτισης που θα συντονίζει κάθε είδους παράσιτο-«υλοποιητή προγραμμάτων» που επιδιώκει να πλουτίσει από την ανάγκη των ανέργων για ένα εισόδημα και παράλληλα θα αποτελεί τον βασικό διανεμητή βραχείας απασχόλησης μέσω των κακοπληρωμένων προγραμμάτων.

Για να προλειάνει το έδαφος των νέων ανατροπών στο κομμάτι της ανεργίας αλλά και του συνολικού έργου του ΟΑΕΔ, η κυβέρνηση έσπειρε το προηγούμενο διάστημα πλήθος τερατωδών ψεμάτων αναφέροντας δήθεν παρανομίες ως προς την επιδότηση της ανεργίας και χαρακτηρίζοντας τις κοινωνικές παροχές ως ωφελήματα.

Όμως όλα αυτά τα ψέματα σκόνταφταν στην ίδια την γνώση και την εμπειρία που έχει κάθε εργατική-λαική οικογένεια. Σήμερα δεν υπάρχει εργατική-λαϊκή οικογένεια που να μην έχει περάσει ένα μέλος της σε κατάσταση ανεργίας και απολύσεων. Δεν υπάρχει εργαζόμενος που να μην έχει έρθει σε επαφή με τον ΟΑΕΔ για να κάνει αίτηση σε πρόγραμμα κοινωνικού τουρισμού ή σε πρόγραμμα για δωρεάν βιβλία, για να πάρει οριστικό ή προσωρινό παραχωρητήριο για το σπίτι του, για να κάνει αίτηση στους βρεφονηπιακούς σταθμούς.

Εκατοντάδες χιλιάδες άνεργοι έχουν περάσει και μία και δύο και πολλές φορές από τα περίφημα προγράμματα απασχόλησης που ανακυκλώνουν την ανεργία. Από αυτόν δηλαδή τον απίστευτο κύκλο δεκάδων προγραμμάτων μικρής διάρκειας εργασίας που άλλοτε επιδοτείται ο μισθός άλλοτε οι ασφαλιστικές εισφορές φτάνοντας μέχρι και σε προγράμματα που δίνουν υποτίθεται εφόδια για να ανοίξει ο άνεργος τη δική του «καινοτόμα» επιχείρηση, που στη συνέχεια τη χρωστάει διπλή και τριπλή στον ΟΑΕΔ.

Προγράμματα απασχόλησης που καλύπτουν οξυμένες ανάγκες του κράτους, στην υγεία, στους Δήμους, στην καθαριότητα κοκ με θέσεις που θα έπρεπε να είναι μόνιμες, πλήρους και σταθερής εργασίας.  Άλλωστε και μέσα στον ίδιο τον ΟΑΕΔ οι εργαζόμενοι στην καθαριότητα ήταν άλλοτε με μικρής διάρκειας συμβάσεις, με ημερομηνία λήξης δηλαδή σε διαρκή ομηρία και άλλοτε πετάγονταν έξω για να μπουν τα δουλεμπορικά συνεργεία της καθαριότητας.

Την ίδια στιγμή χιλιάδες νέοι πηγαίνουν στις σχολές μαθητείας του ΟΑΕΔ, κάνουν την πρακτική τους μακριά από το αντικείμενο τους και στο όνομα αυτής εργάζονται κακοπληρωμένα σε κλάδους και επιχειρήσεις σε συνθήκες εντατικοποίησης, χωρίς να κλείνουν μάτι.

Για όλα τα παραπάνω το κυβερνητικό νομοσχέδιο για τον ΟΑΕΔ δεν αναφέρει τίποτα. Το πλέγμα προστασίας των ανέργων υποβιβάζεται μπροστά στην αλλαγή του χαρακτήρα του Οργανισμού.

Η ανεργία ως «ατομική ευθύνη»

Μέσω εγκυκλίων και οδηγιών από την ΕΕ επιδιώκεται να εξαφανιστεί ο μεγάλος όγκος των ανέργων από την καταγραφή άρα και τη στήριξη του. Πετούν το μπαλάκι στους ίδιους τους ανέργους, τους ρίχνουν ευθύνες για την ανεργία τους και με βάση αυτό ενεργοποιείται το ποινολόγιο-καθηκοντολόγιο ώστε να τους εμφανίζει ότι δεν ψάχνουν καλά και σωστά για εργασία.

Με λίγα λόγια βάζουν επιπλέον εμπόδια στους ανέργους που θα πρέπει διαρκώς να αποδεικνύουν ότι είναι άνεργοι και πως ψάχνουν για εργασία, να είναι σε διαρκή επιφυλακή και διαθεσιμότητα για την παρακολούθηση αμφιβόλου ποιότητας και περιεχομένου προγραμμάτων κατάρτισης, να είναι δεκτικοί σε οποιαδήποτε προσφορά εργασίας τους προταθεί.

Θα πρέπει να είναι απίκο και σύμφωνοι σε ότι τους ζητηθεί να κάνουν. Απροστάτευτοι εντελώς, θα είναι αναγκασμένοι να δεχτούν κάθε εργασία που μπορεί να είναι χιλιόμετρα μακριά από το σπίτι τους, ακόμα και σε άλλη πόλη ή μια εργασία που μισθολογικά θα δε θα τους καλύπτει. Θα πρέπει να είναι έτοιμοι να εργαστούν σε χώρους δουλειάς ή ειδικότητες μακριά από το αντικείμενο τους και με οποιουσδήποτε όρους εργασίας, ανεξαρτήτως αν η εργασία που τους προτείνεται είναι 5μηνη, 6μηνη ή 8μηνη, αν είναι part time, αν έχει σπαστό ωράριο, αν είναι σε εξωτερικό χώρο. Δεν υπάρχει περιθώριο διαπραγμάτευσης ή επιλογής και φυσικά άρνησης. Κάπως έτσι και με τέτοιους όρους είχε κληθεί να εργαστεί μια σερβιτόρα στη Γερμανία σε οίκο ανοχής.

Με αυτόν τον εκβιαστικό τρόπο η ανακύκλωση της ανεργίας θα αποκτήσει μεγαλύτερη ταχύτητα και παράλληλα θα μειώνονται τα ποσοστά ανεργίας με τεχνικό τρόπο και όχι στην πραγματική ζωή.

Οι μεταβολές που υπάρχουν στον αριθμό και τη σύνθεση του Διοικητικού Συμβουλίου, οι αρμοδιότητες και ευθύνες που φεύγουν από το ΔΣ, η αλλαγή μέχρι και στον τίτλο του Οργανισμού που μετατρέπεται σε υπηρεσία απασχόλησης, υπηρετούν ενιαία τη συνολική μετατροπή του ΟΑΕΔ σε ένα μεγαλέμπορο προγραμμάτων κατάρτισης.

Η έκταση των άρθρων στο νομοσχέδιο που σχετίζονται με την κατάρτιση, τις δεξιότητες, τα προγράμματα συνεχούς ή της ενδοεπιχειρησιακής κατάρτισης, είναι αποδεικτικά. Κανένας καημός δεν υπάρχει για το ύψος των επιδομάτων ανεργίας, για τον αριθμό των επιδοτούμενων ανέργων, για το χρόνο επιδότησης, για τη δημιουργία νέου κατασκευαστικού έργου, για να ενεργοποιηθούν προγράμματα των καταργηθέντων οργανισμών που εξαφανίστηκαν.

Το συγκεκριμένο νομοσχέδιο δεν αφορά μόνο τους εργαζόμενους στον Οργανισμό που ιδιαίτερα αυτές τις μέρες βρίσκονται σε συνεχείς κινητοποιήσεις. Είναι θέμα που αφορά όλους τους εργαζόμενους, όλους τους κλάδους, συνολικά τους ανέργους.

Η εναντίωση στο νομοσχέδιο για τον ΟΑΕΔ και η καθημερινή πάλη που είναι ανάγκη να αυξηθεί ώστε να δυναμώσει αντίστοιχα και ο διεκδικητικός αγώνας για την προστασία των ανέργων, πρέπει να  μπει στο επίκεντρο της συζήτησης κάθε σωματείου. Κανένας αγώνα δε λήγει με την ψήφιση ενός νομοσχεδίου. Αντιθέτως με τη δράση και τα αιτήματα των συνδικάτων, η κυβέρνηση, η Διοίκηση του ΟΑΕΔ και οι επιχειρηματικοί όμιλοι πρέπει να νιώθουν την πίεση των εργαζόμενων και των ανέργων καθημερινά.

Θανάσης Γκώγκος

Μέλος της Ε.Γ του ΠΑΜΕ και μέλος της Διοίκησης της ΟΙΥΕ