Με αφορμή τον επικείμενο καύσωνα και τους ελέγχους που θα πραγματοποιηθούν για την αποτροπή της θερμικής καταπόνησης των εργαζομένων έρχεται ξανά στην επιφάνεια το δίκαιο αίτημα των υπαλλήλων της Επιθεώρησης Εργασίας για καταβολή του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας. Το ζήτημα αυτό έχει γίνει για χρόνια “μπαλάκι” μεταξύ του υπουργείου Εργασίας και Οικονομικών. Σε πρόσφατη απάντηση 1 του υπουργείου Οικονομικών σε ερώτηση που κατέθεσε το ΚΚΕ στο πλαίσιο του κοινοβουλευτικού ελέγχου αναφέρεται μεταξύ άλλων: «ο κλάδος των Επιθεωρητών Ασφάλειας και Υγείας στην Εργασία και των Επιθεωρητών Εργασιακών Σχέσεων θα αξιολογηθεί κατά περίπτωση κατά την επεξεργασία της κοινής υπουργικής απόφασης που θα εκδοθεί για το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικής Ασφάλισης».
Αλήθεια, πόσα χρόνια χρειάζονται για να επεξεργαστούν και να εκδώσουν μια ΚΥΑ; Το “επιτελικό” κράτος όταν πρόκειται για τα δικαιώματα των εργαζομένων «πηγαίνει με τον αραμπά», όταν όμως πρόκειται για τους “επενδυτές” και τα κάθε λογής επιχειρηματικά συμφέροντα είναι γρήγορο, ευέλικτο και ψηφιακό.
Το άρθρο 18 του ν. 4354/2015, όπως έχει τροποποιηθεί και ισχύει, ορίζει μεταξύ άλλων: «Συστήνεται Επιτροπή αρμόδια για την επεξεργασία και υποβολή πρότασης μεταρρύθμισης του καθεστώτος χορήγησης επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας(…)» (παρ.1). Σύμφωνα με την παρ. 9 «η επιτροπή οφείλει να ολοκληρώσει το έργο της και να υποβάλει σχετική γνωμοδότηση, συνοδευόμενη από αναλυτική μελέτη στους συναρμόδιους Υπουργούς έως τις 30.5.2018. Οι συναρμόδιοι Υπουργοί επεξεργάζονται τη γνωμοδότηση και παρέχουν σχετικές οδηγίες. Επί τη βάσει των ανωτέρω οδηγιών, η Επιτροπή οφείλει να ολοκληρώσει το έργο της και να υποβάλλει τελική γνωμοδότηση στους συναρμόδιους Υπουργούς έως τις 30.11.2021».
Φτάσαμε στα μέσα του 2024 και ακόμα δεν έχει εκδοθεί η σχετική ΚΥΑ παρά το γεγονός ότι η αρμόδια επιτροπή έχει γνωμοδοτήσει θετικά για την ένταξη των εργαζομένων της Επιθεώρησης Εργασίας ήδη από το 2018!
Το 2023 εκδόθηκαν επιτέλους οι αντίστοιχες ΚΥΑ για τους εργαζόμενους του υπουργείου Υγείας 2 και του Πυροσβεστικού Σώματος 3 οι οποίοι έλαβαν το σχετικό επίδομα που δικαιούνταν αναδρομικά από 01/01/2023. Με βάση τις σχετικές κατηγοριοποιήσεις θεωρούμε εύλογο και δίκαιο οι εργαζόμενοι της Επιθεώρησης Εργασίας να υπαχθούν τουλάχιστον στην κατηγορία όπου αντιστοιχούν 150€/μήνα σαν επίδομα επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας και να λάβουν αναδρομικά τα σχετικά ποσά από 01/01/2023. Δηλαδή πέρα από την αναπροσαρμογή των μισθών θα πρέπει να καταβληθούν αναδρομικά τουλάχιστον 2.700€ σε κάθε υπάλληλο.
Τονίζουμε πως το συγκεκριμένο επίδομα συμπεριλαμβάνεται και στις συντάξιμες αποδοχές.
Σύμφωνα με το άρθρο 2 του ν.3996/2011 η Επιθεώρηση Εργασίας στα πλαίσια των αρμοδιοτήτων της:
- «Προβαίνει σε δειγματοληψίες και αναλύσεις δειγμάτων από τους χώρους εργασίας, λαμβάνει φωτογραφίες ή μαγνητοσκοπεί και προβαίνει σε μετρήσεις επιβλαβών φυσικών, χημικών και βιολογικών παραγόντων στο περιβάλλον εργασίας, με σκοπό τη βελτίωση των συνθηκών εργασίας και την προστασία της υγείας και ασφάλειας των εργαζομένων και τον εντοπισμό νέων και αναδυόμενων κινδύνων που προκαλούνται από την εισαγωγή νέων τεχνολογιών και τις αλλαγές στην οργάνωση της εργασίας.»
- «Ερευνά τα αίτια και τις συνθήκες των σοβαρών και θανατηφόρων εργατικών ατυχημάτων και επαγγελματικών ασθενειών, προτείνει μέτρα για την πρόληψή τους, συντάσσει σχετικές εκθέσεις με επισήμανση των παραβάσεων της εργατικής νομοθεσίας που εμπλέκονται σε αυτά και σχετίζονται με την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων με σκοπό την αποφυγή επανάληψής τους και υποβάλλει μηνυτήρια αναφορά όταν προκύπτουν ευθύνες»
- «Ελέγχει στο πλαίσιο άσκησης των αρμοδιοτήτων του για την ασφάλεια και υγεία των εργαζομένων στους χώρους εργασίας την εφαρμογή της κείμενης νομοθεσίας περί απαγορεύσεως του καπνίσματος.»
Οι Επιθεωρητές Ασφάλειας & Υγείας στην Εργασία όχι απλά δεν μπορούν να αποφύγουν τους ανθυγιεινούς και επικίνδυνους χώρους εργασίας αλλά είναι υποχρεωμένοι να τους αναζητούν, να διαπιστώνουν τους κινδύνους και να επιβάλλουν διοικητικές κυρώσεις ή να συντάσσουν και να αποστέλλουν μηνυτήριες αναφορές στις δικαστικές αρχές, ή να επιβάλουν διακοπή των εργασιών όταν διαπιστώνουν υψηλού βαθμού εργασιακούς κινδύνους, ή να χορηγούν στην επιχείρηση εύλογη προθεσμία συμμόρφωσης με τις απαιτήσεις της εργατικής νομοθεσίας. Τους ίδιους ακριβώς χώρους ελέγχουν και οι Επιθεωρητές Εργασιακών Σχέσεων για την τήρηση και εφαρμογή της εργατικής νομοθεσίας καθώς σύμφωνα με την ισχύουσα νομοθεσία η Επιθεώρηση «εξετάζει κάθε καταγγελία και αίτημα που υποβάλλεται και παρεμβαίνει άμεσα στους χώρους εργασίας», «διενεργεί τακτικές και έκτακτες επιθεωρήσεις κατά τομείς δραστηριότητας και κατά παντός εργοδότη».
Άλλωστε πολλές φορές συγκροτούνται και μικτά κλιμάκια από τους δύο κλάδους της Επιθεώρησης.
Τα κλιμάκια ελέγχου της Επιθεώρησης δεν επισκέπτονται μόνο καφετέριες στο Κολωνάκι φορώντας τα καλά τους τα κοστούμια όπως έκαναν μπροστά στις κάμερες ο τότε Υπουργός Εργασίας Άδωνις Γεωργιάδης μαζί με τον Διοικητή 4. Στην αρμοδιότητα της Υπηρεσίας μας είναι και εξαιρετικά επικίνδυνοι και ανθυγιεινοί χώροι εργασίας όπως οικοδομές, μεγάλα τεχνικά έργα σε υπαίθριους, εσωτερικούς και υπόγειους χώρους, ναυπηγεία, χημικές και κάθε είδους βιομηχανίες, νοσοκομεία, διυλιστήρια, σφαγεία, χωματερές, μονάδες ανακύκλωσης, αποθήκες κτλ. Σε ορισμένους από τους παραπάνω χώρους πραγματοποιούνται εργασίες με εξαιρετικά επικίνδυνα υλικά όπως ο αμίαντος, και υπάρχουν πολλαπλοί φυσικοί, βιολογικοί και χημικοί παράγοντες κινδύνου.
Σύμφωνα με το άρθρο 17 του ν.3996/2011 οι υπηρεσίες της Επιθεώρησης λειτουργούν όλες τις ημέρες του μήνα και οι υπάλληλοι, ασκούν τις ελεγκτικές αρμοδιότητές τους όλο το εικοσιτετράωρο και όλες τις ημέρες της εβδομάδας. Λειτουργούν δηλαδή και όταν υπάρχουν ακραίες καιρικές συνθήκες. Μάλιστα ελέγχουν αν εφαρμόζονται οι διατάξεις για την απαγόρευση εργασιών σε εξωτερικούς χώρους όταν υπάρχει παγετός ή καύσωνας και επιβάλουν τις προβλεπόμενες κυρώσεις στους εργοδότες. Αποτελεί λοιπόν μεγάλο θράσος από την πλευρά της διοίκησης και του Υπουργείου Εργασίας να βγάζουν σε κάθε τέτοια περίσταση πανηγυρικά Δελτία Τύπου 5 με το πόσες εκατοντάδες έλεγχοι πραγματοποιήθηκαν και πόσα πρόστιμα επιβλήθηκαν όταν δεν έχουν φροντίσει να υλοποιήσουν το αυτονόητο, δηλαδή την υπαγωγή της εργασίας μας στο καθεστώς της επικίνδυνης και ανθυγιεινής. Ρωτάμε λοιπόν, το να βρίσκεσαι στο δρόμο και να πραγματοποιείς ελέγχους σε συνθήκες ακραίου ψύχους ή καύσωνα αποτελεί ή όχι ανθυγιεινή εργασία;
Τα τελευταία χρόνια η Επιθεώρηση έχει εμπλακεί πιο ενεργά, σε συνεργασία και με άλλες Υπηρεσίες, στην καταπολέμηση της εμπορίας ανθρώπων (trafficking) για εργασιακή εκμετάλλευση. Θέτουμε λοιπόν το ερώτημα, είναι επικίνδυνα ή όχι τα εγκληματικά κυκλώματα που εμπλέκονται με την εμπορία ανθρώπων; Τι νομίζει η Κυβέρνηση ότι αυτοί που πουλάνε και εκμεταλλεύονται ανθρώπους υποδέχονται «με ανοιχτές αγκάλες» τα κλιμάκια ελέγχου της Επιθεώρησης;
Οι εργαζόμενοι της Επιθεώρησης κατά τη διάρκεια της πανδημίας κλήθηκαν να εντατικοποιήσουν τους ελέγχους στους χώρους εργασίας και τους ανατέθηκαν νέες αρμοδιότητες για τον έλεγχο των αναστολών εργασίας, της εφαρμογής του ποσοστού τηλεργασίας ακόμα και για τα διαγνωστικά τεστ και τα εμβόλια! Ήταν συνεπώς στην πρώτη γραμμή και πολλαπλά εκτεθειμένοι. Δεν είναι τυχαίο άλλωστε ότι σε πάρα πολλά τμήματα εμφανίστηκαν συρροές κρουσμάτων Covid-19.
Επιπλέον, δεν είναι λίγα τα περιστατικά επιθετικής και βίαιης συμπεριφοράς που εκδηλώνεται κυρίως από εργοδότες προς τα κλιμάκια ελέγχου της Επιθεώρησης Εργασίας ή κατά τη συζήτηση Εργατικών Διαφορών. Έχουν καταγραφεί ακόμα και μαφιόζικες επιθέσεις ενάντια στα γραφεία της Επιθεώρησης με πιο πρόσφατο παράδειγμα τον εμπρησμό του ΤΕΕΣ Ανω Λιοσίων.
Από όλα τα παραπάνω είναι αναμφισβήτητο ότι υπάρχει συστηματική και όχι περιστασιακή έκθεση των εργαζομένων της Επιθεώρησης Εργασίας σε επικίνδυνους και επιβλαβείς παράγοντες που απορρέει από τη φύση των καθηκόντων τους.
Η Επιθεώρηση Εργασίας, με ευθύνη όλων των κυβερνήσεων διαχρονικά αλλά και της τωρινής διοίκησης, δεν διαθέτει τεχνικό ασφάλειας και ιατρό εργασίας! Και αυτό συμβαίνει παρότι πρόκειται για την Υπηρεσία που ελέγχει την εφαρμογή των σχετικών διατάξεων και επιβάλει κυρώσεις στους εργοδότες! Πρόκειται σίγουρα για παγκόσμια πρωτοτυπία!
Οι υπάλληλοι της Επιθεώρησης, των οποίων ο μέσος όρος ηλικίας είναι αρκετά υψηλός, καλούνται να πραγματοποιήσουν ελέγχους σε αντίξοες συνθήκες χωρίς να υπάρχει ούτε μια στοιχειώδης καταγραφή όσων ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου.
Επιπλέον, δεν έχει πραγματοποιηθεί καμία εκπαίδευση των Επιθεωρητών Εργασιακών Σχέσεων και των κλιμακίων τους σε ζητήματα Ασφάλειας και Υγείας ώστε να μπορούν να διακρίνουν τους κινδύνους στους χώρους που ελέγχουν, «πάμε κι όπου βγει» δηλαδή…
Όλα τα παραπάνω αποτελούν αντικειμενικούς και αναμφισβήτητους λόγους για τους οποίους οι εργαζόμενοι στην Επιθεώρηση Εργασίας δικαιούνται το επίδομα ανθυγιεινής και επικίνδυνης εργασίας. Η καταβολή του επιδόματος δεν μπορεί να γίνει άλλοθι ώστε να μην υπάρχει προστασία και νομική κάλυψη των Επιθεωρητών, να μην παρέχονται μέσα ατομικής προστασίας, να μην υπάρχει ιατρός εργασίας και τεχνικός ασφάλειας, να μην γίνεται εκπαίδευση όλων σε ζητήματα ΑΥΕ ούτε φυσικά μπορεί να αντισταθμίσει τις μισθολογικές απώλειες και την τραγική υποστελέχωση. Όλα τα υπόλοιπα αιτήματα των εργαζομένων πρέπει επίσης να ικανοποιηθούν. Επιπλέον, η διοίκηση οφείλει να εξασφαλίσει ανθρώπινες συνθήκες εργασίας στις υπηρεσίες μας, δηλαδή να έχουμε κλιματισμό, θέρμανση, καθαριότητα, φύλαξη, πυρασφάλεια.
Μπορεί όλα αυτά να μοιάζουν αυτονόητα αλλά δυστυχώς δεν είναι…
Όλες οι κυβερνήσεις είναι διαχρονικά υπεύθυνες γιατί μας στερούν ένα σημαντικό τμήμα των αποδοχών μας. Το αίτημα για την άμεση και αναδρομική χορήγηση του επιδόματος επικίνδυνης και ανθυγιεινής εργασίας, μαζί με όλα τα άλλα δίκαια αιτήματα που έχουμε αναδείξει, μπορεί να συσπειρώσει όλους τους εργαζόμενους και τα σωματεία του χώρου μας. Το δικαιούμαστε και πρέπει να το διεκδικήσουμε αποφασιστικά!
Η Αγωνιστική Συσπείρωση έχει αναδείξει αρκετές φορές το συγκεκριμένο ζήτημα στα συνδικαλιστικά μας όργανα και στις συναντήσεις με τον Διοικητή. Τώρα όμως είναι η ώρα να ξεπεραστούν προκαταλήψεις, αγκυλώσεις και «συνδικαλιστικοί μικρομεγαλισμοί» και να παλέψουμε όλοι μαζί για τα κοινά μας προβλήματα.
